Blog

Terwijl ik dit blog schrijf is manlief inmiddels 2 weken voor werkzaamheden in Nederland. Oorspronkelijk zou zijn verblijf maar een week zijn, maar door late en incomplete leveringen in NL heeft zijn verblijf een week vertraging opgelopen. Eerlijk gezegd vind zelfs ik, een bij-tijd-en-wijle absoluut alleen-zijn-minnend persoon, dat, zo zonder auto, best een lange tijd. Maar Pian del Nasso houdt me gelukkig meer dan bezig en met een maand boodschappen in huis en lieve buren op loopafstand is het op deze mooie plek natuurlijk best uit te zingen.

Omdat Pian del Nasso in je eentje best veel werk is, heb ik voor deze periode ‘vakantie’ genomen. Mijn mailbox staat dus op autoreply. Ik doe het ook omdat, mocht het internet kuren hebben (en het me niet lukken dat zelf op te lossen), mijn klanten daar in NL geen last van hebben. Het blijkt een goede beslissing, want mijn dagen worden echt opgeslokt door alle (repeterende) werkzaamheden. Zo hebben wij, in tegenstelling tot vorig jaar rond deze tijd, idioot groeizaam weer. Vlak nadat ik de velden gemaaid heb, de kanten geknipt en de borders onkruidvrij gemaakt heb, ziet het er superstrak uit, maar drie dagen later lijkt het of ik weken! niets gedaan heb. De paardenbloemen in het gras zijn in die korte tijd dan alweer op enkelhoogte. Daarnaast slokt ook, zoals in mijn vorige blog beschreven, het water geven van de nieuwe bomen en planten heel wat tijd op. Maar ik bof, want sinds mijn ‘vakantie’ is afgelopen, regent het, wat, naast dat het echt top is voor de natuur, me een enorme tijdwinst oplevert!

Een dag nadat Sander is vertrokken arriveren de planten voor onze nieuwe heg. Omdat het warm weer is, vind ik het niet verstandig om ze in potten te laten en ik besluit de heg alvast te planten. Ik besluit me eerst in te lezen op internet. Gewapend met de juiste informatie en twee mini-pollepels voor het spannen van een touwtje om de heg recht te maken, begin ik uiteindelijk aan deze toch wel monsterklus. Ik denk het effe in een uurtje te doen, maar de grond is net boetseerklei en ik kom er met mijn schep nauwelijks door. Het duurt dan ook even voor ik een gleuf van zes meter (50 cm diep) heb weten te delven, maar na wat uurtjes noeste arbeid heb je dan ook wat. En ja, alle planten hebben eerst een waterbad gehad en wat extra zure ‘rododendrons’ grond en nu staan ze toch maar mooi allemaal onderdeel te wezen van mijn eerste zelf geplante heg. Ik ben gewoon een beetje trots! Zo haalt Pian del Nasso nog eens onontdekte talenten in een mens naar boven!

Precies in de periode dat Sander in NL is, kan ik de Mulino klaarmaken voor onze eerste gast van het seizoen. Voor zijn vertrek heeft Sander gelukkig alvast de verwarming bijgevuld, de WIFI aangezet en hier en daar wat verf bijgewerkt. Het klaarmaken van de huisjes voor het seizoen is natuurlijk nieuw voor ons, maar de reeks werkzaamheden zijn voor ons meer dan vanzelfsprekend. Het begint al bij het goed afsluiten van het huis voor de winter. Aan het einde van het seizoen is de Mulino extra goed schoongemaakt en vervolgens zijn alle meubels afgedekt met lakens en of plastic. Nu bij het opstarten van het seizoen wordt de Mulino eerst grondig schoongemaakt (denk ook aan de balken, de plafonds, de ramen binnen en buiten) en daarna worden pas de lakens van de meubels verwijderd. Omdat het laatste ook weer stof veroorzaakt, wordt daarna opnieuw schoongemaakt. Dat betekent ook dat alle meubels nagelopen worden. Daarna volgt alle keukenapparatuur, deze wordt schoongemaakt en indien relevant (vb. Nespresso-apparaat) ontkalkt. Tenslotte wordt alle keukengerei afgewassen. De bomen en struiken in de tuin van de Mulino zijn een paar weken geleden al gesnoeid, nieuwe struiken en lavendel zijn geplant, de tuinmeubelen zijn buitengezet. De Mulino is klaar voor het seizoen en nu pas gereed om klaargemaakt te worden voor de eerste gast. Dat betekent o.a. de bedden opmaken, het linnengoed klaarleggen, het terras netjes maken, tuinmeubelen schoonmaken en het gras maaien.

Voor het snoeiwerk heeft Sander een elektrische bosmaaier voor me achtergelaten. Het is er een met een soort parachute-tuig wat je aantrekt en waar de bosmaaier aan vast geklikt kan worden, zodat het minder zwaar is. Maar ik ben hopeloos in dat soort dingen en ietwat visueel beperkt. Als ik routine heb en niet meer hoef te kijken hoe iets aangetrokken moet worden, vastgegespt en aangezet dan gaat het prima. Maar dit is de eerste keer… Ik bestudeer het tuigje en doe een poging om het aan te trekken. Ik stoei wat met de gesp en dan met een klik zit ie muurvast en het tuig binnenstebuiten blijkbaar. Ik krijg de gesp daarna met geen mogelijkheid meer los. Dan maar zo denk ik. Ik klik alsnog de bosmaaier er aan vast, die nu links hangt in plaats van rechts zoals het eigenlijk bedoeld is en wandel naar de plaats delict: een border bij de Cascina. Sander heeft van te voren uitgelegd hoe ik het apparaat kan starten, wat alleen lukt, ter extra veiligheid, door twee knoppen in ieder handvat tegelijk in te drukken. Ik druk keurig alle knoppen in en er gebeurt tot mijn vreugde helemaal niets! Ik kijk of er misschien nog ergens een extra aan knop zit, maar die zie ik niet. Ik merk dat ik graag even wil zitten, maar dat gaat niet met dat ding. Ik verzamel moed en begin pogingen te ondernemen om het hele apparaat weer los te klikken en het tuigje uit te krijgen. Na een kwartier lukt het, ik heb niets gedaan in de tuin, maar wel merkbaar vocht verbrand. Ik app Sander dat ik geprobeerd heb te maaien met het apparaat, daarbij keurig vier knoppen heb ingedrukt, maar dat hij het echt niet doet en vraag of het kan dat het apparaat misschien niet opgeladen is? Sander appt terug: wat gek!? Ik heb voor vertrek speciaal twee volledig opgeladen batterijen neergelegd op de tafel in de schuur. Ik kijk in de schuur ze liggen inderdaad op de tafel. Uhm, … een typisch gevalletje van of je steekt de stekker erin!

Op 11 maart zijn we hier een jaar! Een moment om stil bij te staan. Ongelooflijk hoe het jaar omgevlogen is en dat in deze Covid-tijd waarin wij zo’n beetje alle tijd met z’n tweeën doorgebracht hebben en nagenoeg al onze vrienden en familie lange tijd niet hebben gezien. Maar iedere keer weer realiseren we ons wat een fijne plek Pian del Nasso is en hoe bijzonder het is dat wij ons hier, ondanks alles, thuis voelen. Hoe spannend was het een jaar geleden of we Italië wel in mochten en of de overdracht op 16 maart wel door kon gaan. En de opluchting die we voelden toen de koop, weliswaar met plastic handschoentjes aan, beklonken was. En wat een onverwacht feest het was toen we bij het verlaten van de notaris in het pand ernaast een traiteur aantroffen die gewoon open was. Jongens, wat zijn we ons toen te buiten gegaan. Tassen vol heerlijke verse Italiaanse gerechten sleurden we mee naar onze! Mulino. En nu zijn we een jaar verder, het is weer code rood, maar … (want de codes wisselen hier gezellig per week) een paar dagen ervoor is het nog code oranje en we besluiten, op dat moment, omdat het kan, alvast 1 jaar PDN te vieren met een etentje buiten de deur!

Het is best een uitdaging al die verbouwingen tegelijk en we hebben ook nog ons gewone werk voor NL. En we willen zo veel! Want op onze lijst staat ook het renoveren van de voortuin. We willen nieuw grind laten storten en dat betekent dat we in gestolen uurtjes, tussen de bedrijven door, beginnen met het verwijderen van het onkruid. Half maart arriveert ons grind in twee vrachtwagens en samen verdelen Sander en ik de berg van 16m3 over de voortuin. Het ziet er mooi uit, maar nu valt des te meer op dat de schuttingen ook wel een likje verf kunnen gebruiken en omdat ik aan zo’n schutting niet zoveel verkeerd kan doen, mag! ik ook mee schilderen. Het is niet mijn grootste talent, vooral omdat ik geen diepte kan schatten, maar nu op zo’n groot oppervlakte gaat het best goed en ik merk dat ik er erg ZEN van word (dat had ik eerder moeten weten). Maarre…. we zijn er nog niet, want alle borders in de voortuin moeten ook nog leeggehaald worden, want binnenkort arriveren onze nieuwe bomen en planten.

En daar zijn ze dan! Afgelopen week, een jaar later dan gepland – en daarom des te meer welkom – arriveren de nieuwe bomen en struiken voor Pian del Nasso: peren-, abrikozen-, amandel-, appel-, kersen-, pruimenbomen, Laurier, Viburnum, Lavendel, Grand Flora, Magnolia, Buddleja, Lagostroemia, Oregano, Salie, Rozemarijn, een Acer en nog veel meer. We kunnen niet wachten om ze te gaan planten!

Zaterdag en zondag zijn we met hulp van Nadia en haar gezin de hele dag aan het planten. Gelukkig dat Nadia zo briljant is om een vriend te regelen met een kleine graafmachine, dat blijkt namelijk geen overbodige luxe met overal enorme keien in de grond. Na afloop zegt Nadia stellig dat het ons nooit in een weekend gelukt zou zijn, ook niet in een week, als we de graver er niet bij hadden gehad. En dat is absoluut ‘vero‘ (waar). Naarmate het weekend vordert, verschijnen er steeds meer vrolijke kruinen op het terrein. Zo leuk om de verandering te zien die de nieuwe bomen teweeg brengen. Omdat de bomen nog moeten wortelen, moeten we ze wel voorlopig iedere dag water geven. Dat betekent, bij gebrek aan een pozzo (waterput), dat Sander en ik alle bomen die niet bij het huis staan, handmatig met een gietertje besprenkelen. Sommige bomen staan op een steile heuvel, dus dat betekent ook wat extra klimmen. Het geeft ons in elk geval weer wat te doen. En ze hebben het echt nodig, want het weer is hier inmiddels (net als in Nederland) echt heerlijk zomers warm met temperaturen van 24 graden! Terwijl ik dit blog aan het schrijven ben, ontvangen we een whatsapp berichtje van onze buren: of wij het gezellig vinden om op Paasdag bij hun te komen lunchen… Hoe onverwachts gezellig (we dachten het hele paasweekend aan het klussen te zijn) en terugdenkend aan de heerlijkheden die we met kerst voorgeschoteld kregen, verheugen we ons op wat komen gaat!

Vanuit Italië wensen we iedereen Buona Pasqua!

De laatste sneeuwplukjes verdwijnen hier precies op de dag dat de winter zijn intrede doet in Nederland en we van alle kanten worden getrakteerd op van die ouderwets-mooie Hollandse plaatjes van ijs op vijvers en kanalen, sleeënde mensen en sneeuwpoppen in wording. Maar hier is het voorjaar aangebroken en eerlijk gezegd waren wij daar, na een redelijk strenge winter en maanden vol sneeuw, wel aan toe. Wat een weldaad hier zo zittend onder de portico in het warme zonnetje met een kopje koffie en dan dat prachtige uitzicht op de ontluikende natuur. Daar doen we het voor!

Het mooie weer betekent echter ook dat het snoei seizoen zich aandient en ik verdenk het gras ervan dat het binnenkort weer gemaaid wil worden. Enfin, er is werk aan de winkel en Sander snoeit en ik sleep en in het veld verschijnen steeds meer stapels takken. Maar wat een luxe vergeleken met een jaar geleden toen onze enige kruiwagen een lekke band kreeg en we dus alle takken stuk voor stuk onder de arm of achter ons aan sleepten, omdat we niets konden kopen met alleen een open supermarkt en apotheek voorhanden. Nu hebben we de beschikking over meerdere kruiwagens (met anti-lek banden!), een kettingzaag, een motormaaier en een grasmaaier!. Dat ik nog eens blij zou worden van zulke apparatuur. Het maakt ons werk een stuk makkelijker. En dat is nodig want het plan was en is om Pian del Nasso om te vormen naar een biologisch Agriturismo!

En dat brengt me ook op het volgende; vandaag hebben we eindelijk, mede dankzij jullie, een bestelling kunnen doen voor bomen, struiken en planten!!! Op de lijst staan meerder fruitbomen, zoals kersenbomen, perenbomen, appelbomen, amandelbomen, een Acer, platanen, tulpenbomen, maar ook lavendel, skimmia, lagerstroemia, blauwe regen, viburnum, laurier (teveel om op te noemen). Wat een feest. Het geeft enorme energie om eindelijk met aanplanten te kunnen gaan beginnen! Ongelooflijk trouwens dat het morgen, 28 februari, alweer een jaar geleden is dat wij ons afscheidsfeest hielden in Baarn. Wat hebben we van die dag genoten en wat fijn dat we jullie toen allemaal nog gezien hebben en geknuffeld! Wie had toen kunnen verzinnen dat we met z’n allen zo’n jaar tegemoet zouden gaan.

Sinds twee weken is ook de aannemer hier weer hard aan het werk. We zijn nu op meerdere plekken tegelijk aan het verbouwen. Zo wordt in ons eigen huis de helft van het overdekte terras, de portico, omgebouwd tot serre. We misten een ruimte in dit huis met direct contact met de prachtige achtertuin. Vanuit de lichte serre kunnen we straks genieten van het mooie uitzicht en hebben we een plek om in de koudere seizoenen achter glas al van het zonnetje te kunnen genieten. De Cascina, het huis naast ons, wordt extra geïsoleerd en verder weer helemaal door Sander geschilderd. Er komt in het appartement boven een nieuwe keuken en de slaapkamer en badkamer beneden worden helemaal aangepast, zodat ook minder valide mensen en mensen in een rolstoel daar prettig kunnen vertoeven. Al met al betekent het dat rond 1 april ook de Cascina klaar is voor verhuur en dan hebben we vooralsnog alleen nog de Rustico en later de hooischuur te gaan.

Na een jaar proberen moeten we tot ons spijt constateren dat het niet gelukt is om de destijds twee achtergelaten katten tammer te krijgen. Ze zien er zo lief uit, maar al onze toenaderingspogingen ten spijt (zelfs de kattenfluisteraars onder onze vrienden hebben geen succes) blijven ze ‘selvatico‘, oftewel wild, onaaibaar en onvangbaar. Vooral dat laatste is vervelend, want daardoor kunnen we ze niet behandelen tegen vlooien of ziekten. En ging het nu alleen om ons zelf, dan was dat niet erg. Maar voor onze gasten vinden wij dat gewoon niet kunnen. Want de dames (het kunnen overigens ook heren zijn: non lo so) weten samen heel Pian del Nasso in beslag te nemen. Om een beeld te schetsen: hun ritueel bestaat eruit om zich in de ochtend al rekkend en strekkend vanuit de hooischuur richting pizza-huisje te begeven voor hun ochtendmaaltijd. Als we het voer voor hun neus zetten, schromen ze er niet voor om uit te halen (echt geen katjes om zonder …). Vervolgens is hun weg ‘diretto‘ richting portico om daar, het liefst op een kussentje van een van onze stoelen, in het zonnetje een dutje te gaan doen. Rond koffietijd wandelen de dames (ons totaal negerend) richting zwembad om daar van het water op het dekzeil te drinken en dan boven op de tafel in het zonnetje verder te slapen. Als de tuinmeubels bij de Mulino buiten staan gaan ze daar vervolgens gerust verder tukken. Het is schattig om te zien, maar omdat we ze niet tegen vlooien etc. kunnen behandelen alles behalve wenselijk op het moment dat er gasten zijn. Wat zou het fijn zijn als ze ergens anders zo’n leven zouden hebben, waar het niet uitmaakt waar ze gaan zitten. Gelukkig weet Nadia een goed adres voor ze. En met dat in ons achterhoofd verschijnt er in het pizza-huisje op de plaats van het voer een vangkooi…

Meteen de volgende ochtend is het raak. We horen een klap en even later treffen we de aanstichter van dat geluid aan en krijg ik een flash back van de afleveringen van Tita Tovenaar, want er zit een totaal andere kat in de kooi. Dat begint al goed. Ik bericht Nadia, die niet meer bijkomt van het lachen, maar braaf deze kat ophaalt en naar een opvang voor katten brengt. Vol goede moed beginnen we opnieuw. We installeren de kooi en opnieuw klinkt er in de vroege ochtend een klap! Ditmaal zit er weer een vreemde kat in. Het gaat lekker! Ook deze kat komt, dankzij Nadia, op een goede plek terecht (maar ik vraag me verhit af hoe vaak we Nadia nog katten moeten laten wegbrengen). De kooi wordt opnieuw geïnstalleerd, maar nu gebeurt er dagenlang niets. Mijn idee is dat de onbekende katten op zijn en dat die van ons te intelligent zijn. We komen met wilder geschut in de vorm van tonijn en kip en dan, na bijna een week, is het raak en hebben we onze eigen gevlekte kat gevangen en nog een paar dagen later, il gatto bianco. In het begin is het best stil zonder die twee. Het is nu alleen ik, Sander en Dasti. Maar Sander en ik hebben altijd gezegd, als we emigreren naar Pian del Nasso komt er een tweede hond bij. Het feit dat reizen naar Nederland dan lastiger wordt, hield mij in eerste instantie tegen, maar nu het reizen toch al lastig is, besluiten we ervoor te gaan. Zo leuk, want Sander en ik staan inmiddels op een lijst voor een Berner Sennen puppy (horen in april of het gelukt is) en! voor een Noorse boskat waarvan het nestje in maart verwacht wordt.’Speriamo‘! Tot die tijd maar even geitjes knuffelen bij de buren.

Gedurende de feestdagen geldt in heel Italië code rood. Het betekent dat we ons dorp niet mogen verlaten zonder noodzakelijke reden. Het betekent ook dat wij onze Italiaanse buren veel beter leren kennen dan anders het geval zou zijn geweest. Normaal gesproken hadden zowel zij als wij de feestdagen met familie en vrienden doorgebracht. Maar dankzij de lockdown bevinden wij ons op 1e Kerstdag 2020, wie had dat een jaar geleden kunnen bedenken, gezamenlijk aan een tafel vol Italiaanse heerlijkheden. Vanaf het middaguur tot de avond passeren er zelfgemaakte gerechten als carne cruda, vitello tonnato, lasagna, tortellini, minestra en dat zijn ‘slechts’ de voorgerechten. Bij ieder gerecht wordt gevraagd of wij er nog wat van willen. Ik zeg steevast Si! (van ja graag, want het is werkelijk allemaal even verrukkelijk), ma Non! (maar nee, want anders heb ik straks geen ruimte meer voor wat nog komen gaat). Na deze antipasti en primi volgt de secondo bestaande uit cinqhiale, coniglio, patate, verdure en dat alles omlijst met diverse heerlijke wijnen. Maar dan zijn we er nog lang niet, er volgen verschillende dolce waaronder een noten- en chocoladepudding. Er wordt een grote mand vol met mandarijnen, vijgen, noten, chocolade op tafel geplaatst en een schaal vol gebakjes. De avond eindigt tenslotte met un caffè con Limoncello o Grappa. En inderdaad, er wordt door ons allen uitsluitend Italiaans gesproken. Het is een Kerst om nooit te vergeten!

Omdat hier, naast de lockdown, sinds langere tijd een avondklok gehanteerd wordt, gaan Sander en ik ervan uit dat we Oud- en Nieuw rustig met z’n tweeën zullen vieren. We besluiten om in elk geval in de middag oliebollen te bakken voor de hele buurt. Dat lukt met rozijnen (krenten blijken uitverkocht!). Maar we ontvangen ook een spontane uitnodiging van onze Italiaanse buren of wij het oude jaar bij hun willen komen uitluiden en een van onze Nederlandse buren of wij in de middag een glaasje wijn komen drinken. Beide uitnodigingen nemen wij natuurlijk graag aan. Gezellig! De borrelhapjes bij onze Nederlandse buren zijn zelfgemaakt en bestaan uit heerlijk brood, zelf ingelegde augurk, chutney, worstenbroodjes, salami etc. Het is heerlijk en wij houden ons niet in, omdat we besloten hebben verder niet te eten en meteen door te gaan naar de Italiaanse buren, waar wij wederom een borrel met kleine hapjes verwachten. Als wij daar arriveren gewapend met een zak vol oliebollen treffen wij onze Italiaanse buurtjes aan tafel aan en blijkt er een volledige maaltijd op ons te wachten die niet onder doet voor die van kerst. Ik moet wel mijn gezicht in de plooi houden als ik bedenk wat ik al gegeten heb. Er wordt ook nog gevraagd bij welk van de gerechten onze oliebollen horen (uhm). Ik leg uit dat dat een soort dolce (toetje) is of een soort biscotto (koekje). En zo zitten wij te genieten van de heerlijkste gerechten zoals zalm, garnalen, gevulde fungi, pasta con ragù di carne, diverse vleesgerechten, een noten-en chocoladepudding, weer een hele mand vol mandarijnen, vijgen, chocolade, gevolgd door taart en dus ook onze oliebollen….. Deze week lees ik in de krant dat door de lockdown bijna de helft van de mensen aangekomen is. Ik kan beamen dat dat zo is.

Na de feestdagen begint het gewone leven weer. Wij gaan weer aan het werk, er moet van alles geregeld worden, zoals het doorgeven van de watermeterstanden. Dat is natuurlijk normaal gesproken een fluitje van een cent. Tijdens de overdracht van het huis in maart duurde het even, omdat we niet wisten waar de meters van de huizen zich bevonden (ergens op PDN – een weids begrip). Uiteindelijk bleek die van ons huis en de Mulino zich langs de weg te bevinden. Dat hebben we onthouden, maar niet precies waar, want de put op zich is, als je het eenmaal weet, goed zichtbaar. Waar geen haar op ons hoofd destijds aan gedacht heeft; er ligt een dikke pak sneeuw! In de berm is de sneeuw, dankzij de sneeuwschuivers, zeker 1 meter hoog en de berm waar de put zich bevindt ongeveer 100 meter lang. Gewapend met ieder een schep beginnen Sander en ik ieder aan een kant te voelen en te luisteren of wij ergens een ijzeren deksel horen. Dat is ongeveer het geval nadat we elkaar in het midden tegenkomen (uiteraard). Dan zijn we er nog niet, want de put moet eerst helemaal uitgegraven. Dan blijkt dat het glas van de watermeters beslagen is, waardoor de meterstanden nauwelijks leesbaar zijn (tuurlijk). We maken meerdere foto’s van de meters en door de getallen die wel leesbaar zijn te vergelijken met de standen van vorige keer, lukt het ons om het formulier uiteindelijk helemaal in te vullen. Na deze, in onze gevoel, pre-historische praktijken, voelt het dan wel weer hypermodern dat we de standen door kunnen geven via Whatsapp! Ik heb nu wel in mijn Dropbox een briefje met ‘locatie put watermeter’, het zoveelste paaltje van links en zoveel stappen vanaf de straat. Volgend jaar is het in een kwartiertje geregeld.

Begin december maken wij voor de eerste keer sneeuw mee op Pian del Nasso. Hoe mooi! Als we die ochtend de gordijnen open doen is alles om ons heen bedekt met een sprookjesachtig wit. En in de dagen die volgen komt er nog meer bij. Uiteindelijk valt er bijna een halve meter sneeuw. Ik concludeer dat mijn laarzen niet hoog genoeg zijn en Dasti verdwijnt al snel tot haar oksels in de sneeuw. Die vrijdag zitten we zelfs tijdelijk ingesneeuwd. De weg naar Pian del Nasso is onbegaanbaar omdat het nog steeds sneeuwt en de sneeuwschuivers er niet doorheen kunnen. De buren beginnen al te appen ‘come state‘ en ‘avete bisogno qualcosa‘. Zo hartverwarmend. We redden ons prima hoeveel we ook een tijdje stroomstoring hebben en dan voelt het wel even of je in de wildernis terecht bent gekomen. Geen stroom betekent voor ons geen contact met de buitenwereld (want alleen telefooncontact via internet) en geen verwarming (ook niet echt fijn). Maar algauw hebben we weer ‘luce‘ en aan het einde van de dag is de weg ook weer vrij en kunnen we opgelucht ademhalen en genieten van de sneeuw. Zelden zien we Dasti zo uitgelaten en happy als in de sneeuw op Pian del Nasso.

Na maanden geprobeerd te hebben onze auto in te voeren in Italië en nog steeds geen meter opgeschoten te zijn, besluiten we onze auto in NL te verkopen en een auto in IT te kopen. ‘Che fortunato‘ want vrijwel tegelijkertijd ontvangen wij nieuws van vrienden uit NL dat zij medio december een weekend naar ons toe willen komen en … hoe geweldig Sander mag met ze mee (’terug’) rijden. Omdat Dasti en ik er niet samen bij passen, vertrekt Sander in de vroege ochtend van 9 december geheel alleen met onze auto naar NL. Best vreemd; voor het eerst sinds ons vertrek in maart zijn we zonder elkaar en ben ik alleen op Pian del Nasso. Bijna niemand weet het en al helemaal Sander zijn ouders niet. Sander wil eerst een Corona-test doen. Als deze negatief is, is het de bedoeling zijn ouders te verrassen. Sander arriveert die avond veilig in NL en logeert bij vriend Leo. De test de volgende ochtend blijkt negatief! Sander kan naar zijn ouders. Om het spannend te houden, nodigen wij zijn ouders uit voor een kopje koffie via de Skype. Eenmaal ‘online’ meld ik dat Sander er ook aankomt (niet gelogen, maar uiteraard denken ze dat hij hier ergens op PDN rondwandelt). En dan gaat hun deurbel (zijn moeder mompelt iets in de trant van “wie kan dat zijn, zo vroeg in de ochtend”) en ‘che sorpresa‘! daar staat zoonlief bij de voordeur. Hoe mooi om te zien hoe blij iedereen is en hoe bijzonder het moment dat ze elkaar voor het eerst sinds maart kunnen knuffelen!

Lieve mensen, vanaf Pian del Nasso willen wij jullie allemaal een hele mooie Kerst toewensen! Ook al is alles anders dit jaar dan we gewend zijn en anders dan gedacht of gewild: keep the spirit high! Geniet van wat is, van elkaar en blijf gezond. Laten we gaan voor een mooi nieuw 2021. Hopelijk tot snel in NL of IT. Un abbraccio forte!

En dan is het winter. Terwijl de temperaturen overdag nog geregeld aangenaam zijn; zon en 20 graden, kan het in de nacht al aardig koud worden en moeten we constateren dat de bomen ineens nagenoeg kaal zijn. Last-van-vallende-blaadjes hoef je hier niet te hebben. Het is in werkelijkheid zo dat ik Sander tijdens het wandelen ineens aanstoot en zeg “joh, de bomen zijn al bijna kaal!”. Daar waar we op de Regentesselaan toch echt wekenlang door de bladeren konden waden en in de herfst toch zeker vijf keer moesten bladblazen, gaat het hier bijna onmerkbaar. Natuurlijk hebben we hier meer ruimte en vallen de blaadjes daardoor misschien minder op, maar de bomen zijn hier ook veel kleiner en het bladgehalte is, door de hogere temperaturen, minder. In mijn beleving bevinden we ons hier in een voorgebied, een duingebied zogezegd, van de Middellandse Zee en de vegetatie en bomen zijn daar ook naar. De bladeren vallen wel, maar niet op. In de ochtend met de rijp nog over de velden en dan overgaand in een strak blauwe lucht met een stralend zonnetje is Pian del Nasso een waar sprookje om in te vertoeven.

Sprookje of niet het Corana-virus maakt geen onderscheid. Ineens bevinden we ons dan toch weer romantisch in een soortement van lock-down. Maanden gaat het goed, maar twee weken geleden verandert onze provincie Liguria van een (nog best liberale) code geel in een minder tolerant codice arancione. Deze code oranje bevat veel gelijkenissen met de restricties van maart. In een notendop betekent het dat we ons dorp alleen mogen verlaten met een geldige reden (in maart mochten we alleen huis en tuin verlaten). We beschikken dus over een wat ruimere reikwijdte qua mobiliteit, wat o.a. betekent dat we binnen de gemeente bij elkaar op bezoek mogen (uiteraard met een maximum aan personen) en de kapper blijft vooralsnog open. We maken van deze zogezegde ophokplicht gebruik door, samen met Nadia en haar gezin, de bomen en struiken te snoeien op Pian del Nasso.

 

Precies voordat de nieuwe maatregelen hier ingaan, het weekend van 25 oktober, kunnen mijn broer John en zijn vrouw Lauretta, die in Oostenrijk wonen, gelukkig nog gezellig op bezoek komen. Omdat onze Cascina ‘under construction’ is en de Mulino in winterslaap verblijven ze in een charmante, maar (shame on us) ons tot dan toe totaal onbekende B&B, Langhe di Liguria, in Piana Crixia. Als we er ter ere van hun bezoek actief naar gaan zoeken kunnen we het zelfs niet vinden (uhm). Maar dat is de charme en tegelijkertijd de uitdaging van deze omgeving, je kunt je hier echt het ongans zoeken. Het zijn uiteindelijk John en Lauretta die ons er heen weten te dirigeren en zaterdag genieten we onder de bezielende leiding van de gastvrije eigenaren Guido en Maria van een heerlijk ontbijt met producten uit de streek. Omdat we ons nog in de pre-lock-down bevinden, zijn überhaupt de restaurants nog open en kunnen we Lauretta en John tussen de middag meeslepen naar ‘ristorante Della Posta’ in Olmo Gentile en winkelen in Acqui Terme. En, as usual, alles gaat weer precies op tijd, want zondagavond zijn John en Lauretta nog maar net thuis, als op maandag het reisadvies voor zowel Oostenrijk als Italië aangescherpt wordt en reizen tussen beide landen voorlopig niet meer mogelijk is. Maar dankzij John (net zo’n Klene-muntdrop fan als zijn jongste zusje) en Lauretta beschik ik over 12! zakjes kakelverse Klene-muntdrop die zij voor mij mee konden nemen vanuit Oostenrijk (inderdaad!) na hun briljante vondst van de website Dutch Food – Groceries from Holland. Jullie begrijpen…, ik ga vrijwillig in Lock-down!

Nu wij letterlijk door de kale bomen het bos beter kunnen zien ontdekken we steeds meer wandelroutes vanaf Pian del Nasso. Het zijn er veel meer dan wij dachten. Je kunt echt uren lopen zonder iemand tegen te komen. Wat een heerlijkheid! We hebben nu zelfs een bosweg naar onze bovenburen in Lodisio gevonden. Vroeger was er ook een directe weg vanaf onze Rustico naar Lodisio, maar door de tijd is die door frane (aardverschuivingen) grotendeels verdwenen. De afgelopen tijd hebben wij er toch stukken van terug kunnen vinden. Naast deze ‘spontane’ bosroutes vind je aan het begin van onze straat vlakbij de ingang van het plaatsje Erche een grote wandelkaart met meerdere uitgezette wandelroutes en informatie over het natuurpark. Deze verschillende routes vind je ook terug op de placemats van ons plaatselijke restaurant Villa Carla.

Vrijdag arriveert na twee weken eindelijk ons DHL-pallet uit Nederland vol noodzakelijke spullen, boodschappen, cadeautjes voor de mensen hier en daarnaast (gevulde) speculaas, Hollandse kaas, zuurkool, rookworst, chocoladeletters etc. In de pallet blijken Sander ouders en zijn broer (en gezin) ook nog allerlei extra lekkere dingen en cadeaus voor ons voor Sinterklaas en Kerst te hebben gestopt. Wat een feestje! We worden er helemaal blij van. Zo leuk om het allemaal uit te pakken. Maar dan staat Sander ineens met nog een pak in de deuropening dat zojuist blijkt te zijn afgeleverd. Het is een pakket vol Hollandse lekkernijen van onze Texelse vrienden Pieter, Inke en hun dochter Meintje! Wat een ontzettende lieve verrassing. Bedankt Sinterklazen uit Nederland! Ons weekend kan niet meer stuk en 5 december as. vieren wij dankzij jullie Sinterklaas gezellig met jullie mee!

De zomer heeft inmiddels plaats gemaakt voor de herfst en de kleuren veranderen hier langzaam van groen in rood, bruin en geel. Overal verschijnen ook eetbare paddestoelen. Loop met Nadia op Pian del Nasso en zij lepelt bij iedere eetbare paddestoel vol passie een recept op. Een beetje olie, een beetje knoflook, een beetje … Het water loopt je steevast in de mond.

Ondanks dat het oktober is, zijn de temperaturen nog steeds meer dan aangenaam, zo rond de 20 graden. Maar de avonden worden fris; we hebben al een aantal nachten vorst aan de grond, en we zijn dan ook blij als onze aannemer begint met het maken van de opening voor de schoorsteen voor onze nieuwe, nog te plaatsen, kachel. Het betekent wel dat Sander, die zijn kantoor boven de verwarming-annex provisieruimte heeft, tijdelijk aan de keukentafel moet bivakkeren omdat er gaten gemaakt moeten worden in de vloer en plafond van zijn kantoor. In afwachting van onze verwarming houden we ons warm met de haardkachel in de woonkamer.

  

Enne… never a dull moment op Pian del Nasso. Deze week zitten Sander en ik net weer achter onze computer als de deurbel gaat en een vrachtwagen met houten pallets voor de deur staat. De chauffeur vertelt ons enthousiast dat hij hier al 23 jaar komt en hij dus de weg weet… We let him be – en gaan weer aan het werk, maar binnen een minuut horen we alarmerende metaalachtige geluiden en blijkt de chauffeur zijn truck vastgereden te hebben in ons gazon. Ik ren naar buiten, waar ook Sander en Nadia komen aangerend. We proberen van alles om de wagen weer in voorwaartse beweging te krijgen, maar purtroppo de vrachtwagen zit muurvast en op ons gazon verschijnen inmiddels diepe gaten. De vrachtwagen maakt ondertussen wel achterwaartse glijdende bewegingen richting onze enorme dennenboom (waar Nadia al vaak van zegt, dat je die niet op je huis wilt krijgen). Het heeft niet echt een kalmerende effect op ons. Uiteindelijk besluiten we hulp in te roepen. Binnen 10 minuten arriveert buurman Giampierro met de tractor en trekt de vrachtwagen in een oogwenk los en terug naar de weg. We halen allemaal opgelucht adem. Che un angelo! Nu nog effe de 70 zakken pallets sjouwen naar onze hooischuur.

En dan is het deze week ineens zover, na bijna twee maanden geduldig afwachten, ontvangen we een aangetekend schrijven van de gemeente dat wij vanaf heden officieel residente van Piana Crixia zijn! Che festa! Het betekent dat we eindelijk na onze verhuizing afgelopen maart administratief verder kunnen (denk aan onze auto invoeren, een btw-nummer aanvragen etc.). Met een schuin oog naar het opzwiepende coronavirus in de landen om ons heen en in gedachten onze lock-down van maart, een periode waarin wij helemaal niets konden regelen, besluiten we subito een carta d’identita aan te vragen. Navraag bij de gemeente leert ons dat we daarvoor voorlopig alleen die middag nog terecht kunnen (geheel in onze stijl: we zijn precies op tijd). Want degene die over deze zaken gaat, blijkt de volgende dag met pensioen te gaan en ze hebben nog geen zicht op een vervanger… Dat brengt ons meteen bij het volgende punt, waar halen we zo snel een pasfoto vandaan (het is middag en de meeste winkels zijn tot zeker drie uur dicht). Maar we realiseren ons dat we natuurlijk nog ‘recente’ pasfoto’s hebben liggen van onze verhuizing. Na enig zoeken weten we ze boven water te halen. Hele opluchting, behalve dat Sander’s coupe sinds die tijd ietwat andere afmetingen heeft gekregen en we vragen ons serieus af of wildvreemden zijn pasfoto op die manier nog herkennen en of de pasfoto dus nog wel bruikbaar is. Maar voor alles is een oplossing! We vinden een kapper waar hij nog net voor de afspraak in het gemeentehuis terecht kan. En voilà: de pasfoto’s worden door de gemeente geaccepteerd en onze identiteitskaarten zijn aangevraagd. Weer een stapje verder.

Dan is het vrijdag 2 oktober en slaat het weer om. De regen komt met bakken naar beneden, maar eigenlijk vinden wij dat na alle zon ook wel iets gezelligs hebben. We doen de lampen aan in ons kantoor en gaan aan de slag. Allebei hebben we meerdere telefoontjes en digitale meetings. Maar het internet sputtert. We kijken elkaar aan, zou dat met de regen te maken hebben? Uiteindelijk rijden we naar een parkeerplaats hier verderop, waar we 4G-bereik hebben (dat hebben we op PDN niet, behalve boven bij de Rustico), en waar we, dankzij de auto, overdekt verder kunnen babbelen. Maar ook daar is het internet verre van stabiel. We besluiten maar huiswaarts te gaan en klusjes te gaan doen. De regen neemt ondertussen toe en de wind giert inmiddels om ons huis. Dit is dus blijkbaar een herfststorm in Italië.

Begin van de avond valt de stroom uit. Het is pikkedonker. Maar we hebben nog buitenlampjes van onze vrienden Mariette en Marius die deze van de zomer achterlieten. De lampjes worden door de zon opgeladen en dan blijven ze een hele tijd licht geven. Ze blijken nog volledig opgeladen en ik zet er een op elke verdieping. Het is inmiddels 21.30 en we besluiten maar te gaan slapen. Sander valt direct als een blok in slaap (the lucky one!). Maar ik zit bij elke (heftige!) windvlaag werkelijk rechtop in bed. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik het wel een beetje eng vind. Tegelijkertijd realiseer ik me dat ik er gewoon even doorheen moet en de geluiden van ons nieuwe huis nog moet leren herkennen. Uiteindelijk val ik ook in slaap, maar kom er, tot mijn teleurstelling, in de ochtend achter dat we nog steeds geen stroom hebben. Daar zit ik eerlijk gezegd best wel een beetje over te mopperen als we, nadat de stroom rond 11.00 uur het weer doet, erachter komen dat we te maken hebben gehad met de ergste storm sinds 1994. Er gold blijkbaar code rood! Geen wonder dat het internet sputterde en de stroom uitviel. In Zuid-Frankrijk en delen van Noord-Italie zitten hele dorpen zonder stroom, zijn er delen van wegen en dorpen weggespoeld en mensen vermist. Niks mopperen we hebben gewoon enorm geboft: op Pian del Nasso schijnt inmiddels de zon en is de lucht strakblauw alsof er nooit iets is gebeurd. Alleen een emmer vol water vertelt ons hoeveel regen er in korte tijd gevallen is.

We ontdekken, met dank aan onze gasten, steeds meer mooie plekken en leuke activiteiten rondom Pian del Nasso. Zo weten we nu dankzij onze Mulino-gasten Richard en Patricia, dat je hier geweldig kunt vissen. Heel dichtbij stroomt de Bormida di Signo, maar ook in Piana Crixia zelf, Merana, Dego en Strevi zijn diverse plekken aan de rivier waar je terecht kunt om te vissen op o.a. Barbelen, Karpers, Kop-en Blankvoorns. Dankzij hun is Sander’s enthousiasme voor vissen weer aangewakkerd (vroeger mocht hij graag vissen aan de Eem in Baarn) en zij hebben zelfs geregeld dat Sander weer een hengel heeft, die ze helemaal vanuit NL hebben opgestuurd, dus manlief kan zich nu heerlijk af en toe terugtrekken bij de rivier.

Afgelopen vrijdag hebben we gezellig onze oud-overburen van de Regentesselaan, Jitte en Gwen, op bezoek en die tippen ons over de voortreffelijke culinaire kwaliteiten van chef Carlo Zarri van Villa San Carlo in Cortemilia. In het restaurant, dat tevens een hotel is, worden de menukaart en de borden zelfs helemaal gepersonaliseerd. Zelf ontdekten we laatst weer een nieuw restaurantje op weg van hier naar Acqui Terme in de plaats Bistagno: ristorante del Pallone. De keuken is echt voortreffelijk en je hebt er al een pranzo (voorafje-hoofdgerecht-toetje-koffie-wijn) voor rond EUR 15,- per persoon. Wij zeggen buon appetito!

Na de eerste bezoekers in juli volgt er een komen en gaan van gasten. De een komt van een paar heuvels verderop om even gezellig te buurten en de ander vanuit NL om hier wat langer te vertoeven. Het leuke is dat we nu het leven op Pian del Nasso door de ogen en oren van anderen leren (her-)kennen. Zo beschrijft vriend Leo de stilte door een aantal dagen een geluid niet thuis te kunnen brengen en er dan achter te komen dat het het geluid is van appels die hij verderop in de vallei op de grond kan horen vallen. En zijn zoontje Sepp van 11 verrast ons met zijn grote belangstelling voor en verhalen over zijn zoektochten in de natuur. Urenlang is hij zoet met het zoeken van hagedissen, de bidsprinkhaan of een ringslang. Er worden wandelingen gemaakt op en rond Pian del Nasso en er volgt een vierurige tocht door de rivierbedding richting een ongerept oerbos dat hier in de ‘buurt’ moet liggen (ik begrijp inmiddels waarom het ongerept is, want het blijkt onvindbaar…).

Ook vrienden Hans en Michiel arriveren. Hans, zijn hele leven al vlinder- en vogelaar, biedt aan om het leven op Pian del Nasso voor ons te fotograferen en in kaart te brengen, zodat wij onze ‘cliënti’ wat kunnen vertellen over ‘ons’ dierenleven. Hoe lief en geweldig is dat. Een klein greep uit zijn aangetroffen assortiment (zie foto’s hieronder van boven links naar rechts onder); het Staartblauwtje, het Oostelijke Resedawitje, de Vuursalamander, het Adonisblauwtje en de Keizersmantel.

Maar daar houdt het niet bij op. Hans neemt ons een avond mee op vogelexcursie om o.a. het geluid van de nachtzwaluwen te herkennen, de verschillende roepen van de bosuil en dan kom ik er eindelijk achter waar dat vriendelijke hoge getjilp in de nacht vandaan komt. Al weken vraag ik me af welke vogel dat geluid maakt. En navragen brengt me ook niet verder. Tijdens een wandeling laat ik het opgenomen geluid horen aan mijn buurmeisje en vraag welk dier dit is. Ze maakt een fladderend beweging en zegt “ucello”. Ik knik dankbaar naar haar en bedenk me tijdens de terugweg dat een ucello vast een bepaald soort uil moet zijn (zo klink het in elk geval). Bij thuiskomst kijk ik het direct na in mijn woordenboek: staat er ucello=vogel….. Tja, dat wist ik ook nog wel …. Maar Hans brengt uitkomst; hij hoort het direct: het is de kleine dwergooruil. Onze nieuwe gasten in de Mulino zijn ook natuurkenners, zo herkennen ze al direct het geluid van de kleine Dwergooruil en spotten ze ’s avonds (ze zetten hiervoor een heuse achtervolging in met zaklantaarn) een Das, en tijdens het vissen een schildpad! Last but not least appt onze buurvrouw een paar dagen terug of wij de vorige nacht ook een wolf hebben horen huilen? En om de stemming te vervolmaken: het was volle maan. Maar helaas moeten wij meedelen dat wij dat gehele unicum hebben gemist; we slapen er dwars doorheen. En, gelukkig voor alle andere dieren, lijkt het erop dat het een wolf op doorreis was, want daarna heeft niemand hem meer gehoord.

Wekenlang hebben wij hier dus al gezellig gasten, maar bezoek of niet, ons werk gaat door. Overdag zitten Sander en ik achter onze computer en daarnaast zijn er ook nog veel zaken te regelen voor Pian del Nasso. Zo hebben we eindelijk groen licht om ons in te schrijven in Pian del Nasso (lees: we hebben alle benodigde documenten, lijkt het). De inschrijving zelf kost ons een aantal uren formulieren invullen op het gemeentehuis. Maar dan lijkt het klusje geklaard. Helaas krijgen we een week later bericht dat we toch nog wat documenten moeten aanleveren, zoals een internationale trouwakte die we eerst moeten opvragen bij het gemeentehuis in Deventer en zo zijn we weer een week verder (piano, piano). Maar gisteren hebben we de laatste documenten ingeleverd en als het goed is, wordt de procedure van onze ‘residenza’ nu afgerond en kunnen wij ons binnenkort ware Piana Crixianen noemen!

Ons dus al aardig in feeststemming bevindend, zittend onder de portico, wild plannen makend over de aanplant van bomen en struiken in onze tuin, zien we, geen grapje, vanmiddag ineens onze gasten Richard en Patricia langsrijden met iets dat uitsteekt uit hun auto. Sander begint te lachen en ik kan mijn ogen niet geloven als ze recht voor ons neus de auto stoppen, uitstappen en de boom, want dat is het, uit de auto beginnen te sjouwen richting onze kant op. Het blijkt een cadeau voor ons voor op Pian del Nasso. Hoe bijzonder lief is dat. Ze vertellen dat ze onderweg van het tuincentrum in Cairo Montenotte naar Pian del Nasso wel heel wat bekijks hebben gehad met de boom in hun auto. Hahaha dat kunnen we ons voorstellen. Het is een granaatappelboom voor in onze tuin! Patricia heeft speciaal geoefend in het Italiaans om er een te bestellen. Onze eerste nieuwe boom voor Pian del Nasso! Che una meravigliosa sorpresa! En we noemen de boom Patrichard!