27 april 2024
Januari
Het is medio januari en we hebben tijdelijk personeelsuitbreiding op Pian del Nasso. De hulptroepen zijn er ineens; er komt geen werving en selectie aan te pas. Vragen over (secundaire-) arbeidsvoorwaarden worden niet gesteld; kost en ‘uit’-woning is voldoende. Het blijken ware natuurtalenten; direct inzetbaar, zelfstandig, proactief en harde werkers. Wel zijn ze een beetje knorrig. Maar daar hebben we geen last van, want ze werken bij voorkeur s’ nachts. Het resultaat mag er zijn. Na een paar weken zijn onze velden voor een groot gedeelte ontdaan van de voedzame, maar zeer woekerende aardpeer en ook nog eens keurig omgeploegd (een tractor had het niet beter gekund). Daarnaast hebben ze ook nog precies voldoende van deze knolzonnebloem of Jeruzalem artisjok (give it a name) overgelaten om een mooie golf van gele bloemen in het najaar te garanderen. Wij zijn meer dan tevreden. Enige minpuntje is misschien een hier en daar beschadigd muurtje, vast veroorzaakt door iets teveel enthousiasme tijdens het werk of door een ietwat lomp leunmomentje tijdens de pauze. Maar hé, ze hebben hard gewerkt en het zijn en blijven nou eenmaal wilde zwijnen. Geen haan dus die ernaar kraait.
Februari
We zijn alweer druk met de voorbereiding van het seizoen. Onze vakantiehuizen zijn nog in winterslaap, maar klussen rondom de huizen kan wel. Tussendoor maken we plannen over hoe we onze ‘case vacanza‘ nog comfortabeler kunnen maken. Zo krijgt de Cascina luxe houten ligbedden voor in de tuin en plaatsen we een nieuwe en grotere picknick tafel bij de Mulino. De kleinere picknick tafel geven we een nieuw plekje op ons terrein op een heuvel met ‘bella vista’ voor gasten die tijdens het wandelen ook even willen zitten. De Cascina krijgt een schommel- annex hangstoel voor twee personen om lekker in weg te dommelen en te genieten van ‘la bella natura‘. Ons zwembad krijgt nieuwe ligbedden. Ook beschikken alle vakantiehuizen nu over nieuw en sneller internet. En als klap op de vuurpijl arriveren over een klein maandje onze nieuwe bomen, struiken en kruiden. Al met al wordt Pian del Nasso weer een beetje mooier en hopelijk nog comfortabeler voor onze gasten.
Maart
Inmiddels wonen we vier jaar in Italië en nog steeds moeten we onszelf af en toe knijpen of het wel echt waar is. Natuurlijk hebben we gewoon ons werk (de afgelopen drie jaar zelfs maar dan ooit), maar als we ons, zoals vandaag, in Cairo Montenotte bevinden voor van die gewone alledaagse dingen als een bezoek aan de accountant en de tandarts, voelen we ons zelf toch bevoorrechte mensen als we ons tussen die afspraken door zomaar op een zonnig terrasje bevinden met un caffè en un bicchiere d’acqua naturale (en dat alles ook nog voor maar EUR 3,-). En nee, wij zijn niet aldoor op vakantie, maar we hebben wel vaak een vakantiegevoel. Gewoon omdat we op zo’n mooi plekje in een fijne omgeving mogen wonen. Je moet er wat voor doen, maar dan heb je ook wat…. la bella vita.
Veertien jaar geleden, op onze allereerste vakantie in de Mulino, werd ik verliefd op de natuur van Pian del Nasso. En dat is nog steeds zo. De vergezichten vervelen me nooit. Of het nu ochtend is of middag, herfst of zomer, de zon schijnt of het regent … ieder moment en iedere lichtinval verwondert me nog steeds. Ik raak gewoon niet uitgekeken. En als ik over de velden loop, denk ik vaak gekscherend, het zou je achtertuin maar wezen…. Het enige frustrerende is dat een foto nooit het plaatje oplevert van wat ik in werkelijkheid zie. Maar er is misschien hulp onderweg: dit seizoen hebben we een echte fotograaf te gast op Pian del Nasso, wie weet kan ik die wat trucjes ontfutselen. Maar het lijkt me hoe dan ook onmogelijk om al die indrukken van zicht, geur en geluiden te vangen in een beeld.
Natuurlijk is niet alles altijd hosanna. Zo staat er vanochtend uit het niets een monteur van het waterbedrijf voor de deur met de mededeling dat hij nieuwe watermeters komt plaatsen. Ik voel direct nattigheid, terugdenkend aan een paar jaar terug toen we een rekening van datzelfde waterbedrijf ontvingen met een bedrag bestaande uit meerdere nullen voor een van onze huizen (volgens Nadia een bedrag dat onmogelijk is, zelfs als we alle kranen in alle huizen op PDN een jaar aan hadden laten staan). Achteraf bleek de foto van onze watermeterstand verwisseld met die van iemand anders. Gelukkig werd de fout snel hersteld, maar mijn achterdocht staat op steeltjes; de nieuwe watermeters moeten straks wel aan het juiste huis gelinkt worden. Voor de zekerheid geef ik een overzicht van onze huizen en de huidige watermeternummers aan de monteur voordat ie aan de slag gaat. Wat het een beetje komisch maakt, is dat de monteur blijkbaar om niets in het luchtledig moppert. Of hij nu alleen maar even moet verzitten of zijn waterpomptang moet pakken, er volgt iedere keer een arsenaal aan verwensingen (waarvan we 90% – gelukkig maar – niet verstaan). Ik denk nog bij mezelf, zo doet hij dus als alles goed gaat, wat gaat hij roepen als er iets fout gaat? Enfin, I let him be, want ik heb een vergadering.
Na gedane arbeid tref ik de door de monteur ingevulde formulieren aan met een overzicht van de nieuwe watermeters. En ja hoor, mijn achterdocht was niet voor niets: de nieuwe watermeter van de Mulino blijkt aan de Rustico gekoppeld en die van de Rustico is in zijn geheel niet vervangen. Ons huis heeft wel de juiste nieuwe watermeter gekregen (dat dan weer wel). Maar hoe ga je dit dan weer rechtgebreid krijgen? Sander en ik besluiten het even een dag te laten bezinken. Dat blijkt een goede beslissing, want de volgende ochtend vroeg, als Sander onze Noor uitlaat, verschijnt het witte bestelbusje van het waterbedrijf weer in zicht – op weg, I suppose-, naar het volgende slachtoffer
Sander gaat midden op straat staan om hem te stoppen. De monteur is niet per se blij met dit oponthoud en als Sander heeft uitgelegd waarom hij aangehouden is, blijft ‘onze’ monteur volhouden dat alle watermeters goed vervangen zijn. En hij heeft haast: om dat te benadrukken, schudt hij met een hele dikke stapel formulieren van alle aansluitingen die hij in de buurt nog moet vervangen. Maar Sander is onverzettelijk. Hij stelt voor om de stapel samen door te nemen (het gemopper begint uiteraard alweer). Na alle documenten stuk voor stuk doorgenomen te hebben, komt helemaal onderaan het formulier van de Mulino tevoorschijn. De monteur verontschuldigt zich. Die had ie over het hoofd gezien. Hij begrijpt nu ook ineens waar het fout is gegaan. Hij gaat meteen aan het werk om de schade te herstellen. Tja, ik hoef waarschijnlijk niet te vertellen dat de bijgeleverde scheldkanonnades nu helemaal niet van de lucht zijn. ‘Porca miseria” vinden wij nog het meest sympathiek klinken. Enfin, even later, zijn al onze huizen voorzien van een correcte nieuwe watermeter. En ze hebben de smaak te pakken, want naast het vervangen van de watermeters, zijn ze nu ook begonnen een geheel nieuwe waterleidingaansluiting aan te leggen voor onze buren die kilometers bergopwaarts richting Lodisio wonen. We mogen hopen dat ze dit keer geen aansluiting verwisselen. Verbeeld je dat ze in werkelijkheid kilometers bergafwaarts moeten zijn.
April
De nieuwe bomen, struiken en kruiden arriveren op Pian del Nasso. Sander begint direct met planten. Precies de nacht die erop volgt, daalt het kwik ineens schrikbarend. Van 26 graden overdag naar onder het vriespunt ’s nachts. Met name onze nieuwe salie-plantjes vinden dat niet helemaal leuk en ook onze Lagerstroemia bij het zwembad, die al een paar jaar zulke mooie bloemen geeft, al helemaal niet (we hopen dat ie nog een beetje bijtrekt). Maar verder valt de schade mee.
En dan staan we aan de vooravond van ons nieuwe seizoen. Samen met het team van Nadia halen we onze vakantiehuizen uit hun winterslaap. Apparatuur wordt gecontroleerd, Nespresso-apparaten ontkalkt, dakgoten leeggehaald, beschadigde muren en of daklijsten worden opnieuw geschilderd enz. De meubels komen onder de lakens vandaan en Nadia begint aan de eerste schoonmaak. Daarna laten we de huizen een paar dagen met rust, zodat eventueel nog aanwezige stof de tijd heeft om neer te dwarrelen. Pas dan volgt de echte schoonmaak.
Tussen de werkzaamheden door genieten we van het zonnetje. Niet alleen tussen de werkzaamheden, maar ook tussen de buien door. Niet eerder maakten Sander en ik zo’n nat voorjaar mee op Pian del Nasso. We zien stroompjes en watervallen waarvan we het bestaan niet eens konden vermoeden. We kunnen een van onze riviertjes nu zelfs vanaf ons huis zien. Geweldig om ze weer te kunnen horen stromen. Dat hebben we de afgelopen twee jaar gemist. En fijn voor onze gasten dat ze straks weer kunnen pootjebaden in de riviertjes en extra kunnen genieten van de mooie natuur.
Natuurlijk hebben we ook allemaal nieuwe tips om het verblijf van onze gasten nog aangenamer te maken. Zo ligt er weer een lijst met adresjes van overheerlijke culinaire restaurantjes in de buurt. We hebben extra links voor nog meer wandelplezier en, in ons buurtdorp Erche, is een yogacentrum gekomen, waar vanuit ook heel veel andere activiteiten worden georganiseerd. Zo kun je er op gezette tijden terecht voor vb. ayurvedische of shiatsu massage. Gasten die van yoga houden, kunnen in elk geval bij aankomst aangeven of ze aan een les mee willen doen, dan reserveren wij een plekje. Kortom, dat wordt ontspannen en heel veel genieten. Op naar een mooie zomer! Verso una bella stagione!
Augustus – December 2023
Augustus
Met de oplevering van de Rustico barst ons seizoen in volle hevigheid los. Met drie vakantiehuizen in de verhuur vinden we het best spannend of het ons lukt die toch best grote huizen inclusief bijbehorende tuin op de wisseldag keurig en volgens onze kwaliteitsnormen af te leveren. Maar met hulp van team Nadia en nieuw lid en dorpsgenoot Erica verlopen de zaterdagen als een geoliede machine en zelfs beter dan ooit tevoren. We genieten van de blije gezichten van onze grote en kleine gasten.
September
Is augustus behoorlijk warm (we boffen nog, we blijken net in de driehoek Turijn, Genua en Milaan buiten de extreme hitte te vallen) en wordt ons gras medio die maand toch echt een bruin tapijt, zorgen enkele regenbuien in september voor verkoeling en een onverwacht groen en tegelijkertijd aangenaam zonnig naseizoen voor onze gasten. Onze oud-buurtjes uit Baarn, Mariette en Marius, helpen ons spontaan bij het rissen van de geoogste lavendel. Hoe lief! Nu liggen er mede dankzij hun hulp alweer zakjes lavendel klaar voor het nieuwe seizoen.
Oktober
In oktober zouden we op vakantie gaan, maar het loopt anders, omdat onze nieuwe ramen in plaats van in september medio oktober arriveren. Het is zoals het is en we zijn uiteraard blij dat we daarmee de laatste fase bereiken van de isolatie van ons huis. Precies een week later, 23 oktober, arriveert er een delegatie om onze zonnepanelen (die sinds eind juni geduldig op ons dak liggen te wachten) officieel te activeren (we hadden ze gewoon aan kunnen zetten, maar dat mag niet, dus we hebben ons daar maar braaf aan gehouden). Ietwat zonde wel dat we de hele zomer, waarin we de meeste stroom gebruiken (o.a. voor de pomp van het zwembad), geen gebruik konden maken van de zonnepanelen, maar we zijn natuurlijk superblij dat het vanaf nu wel kan. En lieve gasten; inmiddels beschikt Pian del Nasso ook over een oplaadpaal voor elektrische auto’s.
November
Het is alsof ze over een Weer-app beschikken; met nog geen vuiltje aan de lucht beginnen kleine insecten, zoals lieveheersbeestjes, ineens driftig hun best te doen om ons huis binnen te klauteren om te overwinteren. Goed idee, maar ha!, dat lukt niet meer; ons huis zit dankzij de nieuwe ramen potdicht. En inderdaad; een paar dagen later begint het hier fors te vriezen. De isolatie doet zijn werk: in plaats van 4-9 pelletzakken per dag, hebben we er nog maar 1-4 nodig en dan is het ook nog heerlijk 19 graden in huis, terwijl de thermometer voorheen gewoon op 16,7 graden bleef steken.
December
Dit jaar vieren we de kerst, voor het eerst in vier jaar, in Nederland met onze familie en vrienden. Ik vertrek voor mijn werk al begin december en Sander volgt later met onze Noor met werkelijk een auto vol met cadeautjes en lekkernijen van onze buren en van Nadia voor Sander’s ouders en broer en mijn familie. Zo ontzettend lief! (jullie begrijpen dat wij ook weer met een auto vol cadeautjes naar Italie terugkeren). Het weer in Nederland is werkelijk totaal het tegenovergestelde van het weer in Italië. Hier draaien de zonnepanelen overuren, maar snakt de natuur echt naar vocht. Nederland lijkt zich onder een langrekkende megadouche te bevinden. Beide situaties zijn niet ideaal en ik gun Nederland zon en onszelf regen. Al met al ervaren wij ons verblijf letterlijk en figuurlijk als een warm bad, waar we met heel veel plezier op terugkijken. Ter afwisseling vieren we morgen la notte di Capodanno (oudejaarsavond) in Italië met onze lieve buren.
2023 was voor ons bijzonder jaar met als hoogtepunt de transformaties van ons woonhuis in een energie-neutraal huis en van de Rustico van bouwval naar een derde luxe vakantiewoning. Het is alsof juist dit jaar alles waar we in de voorbije jaren hard aan en voor gewerkt hebben op zijn plaats is gevallen. Pian del Nasso wordt steeds meer een geheel. Natuurlijk bouwen we verder, maar gestaag; piano, piano, omdat de grootste projecten nu toch echt achter ons liggen. Het is ook een jaar met een klein rouwrandje met het overlijden van onze lieve Dasti in juli. Voor ons en Noor een groot gemis. Hoe groot is de verrassing dan ook als we onze vrienden Rob en Ymke in Nederland zien, zij voor ons een met de hand getekend schilderij van Dasti hebben laten maken. Ze hadden ons geen mooier cadeau kunnen geven. De kunstenares Linda van der Waal/Potret yn Pastel blijkt graag ogen te portretteren, omdat ogen de spiegel zijn van de ziel. Met het cadeau is het alsof we Dasti weer een beetje terug hebben. Blij zijn we te merken dat steeds meer mensen Pian del Nasso weten te vinden en ook zo genieten van deze mooie plek. Hoe fijn is het dat we komend jaar een groot aantal terugkerende gasten mogen begroeten, voor ons het grootste compliment. Vanuit Italie wensen we een ieder ‘dai nostri cuori’ (vanuit ons hart) een heel mooi en licht 2024 toe.
Maart – Juli 2023
Maart
De verbouwing van de Rustico is nog in volle gang, als ook rondom ons huis steigers verrijzen. Bouwproject nummer twee: de komende drie maanden zal ons huis getransformeerd worden naar een energie-neutraal huis; met een nieuw, geïsoleerd dak, nieuwe ramen, isolatieplaten op de buitenmuren en zonnepanelen. Was het isoleren van ons huis niet direct onze topic toen we naar IT verhuisden (we hadden nog geen winter meegemaakt en ook was er nog in geen velden of wegen sprake van een energiecrisis) was onze grote wens wel om het hele huis van buiten opnieuw te schilderen. Het mooie van deze manier van isoleren is dat het huis in kleur-naar-keuze wordt afgestuct. Twee vliegen in een klap dus. We zijn zo benieuwd hoe het huis straks onder de steigers vandaan komt. Maar eerst gaan we nog naar antraciet (kleur van de isolatieplaten), wit (kleur van de voor-stuc) en dan finalmente de definitieve kleur. 1 juli is de date, zo spannend!
Mei
Vier paar oogjes staren me compleet glazig aan vanaf de grond in onze schoonmaakkast. Een paar dagen geleden roept Nadia me al omdat ze getjilp hoort in de ventilator: een nestje! En nu zijn de jonkies klaar om uit te vliegen, maar ze hebben de verkeerde route gekozen, namelijk naar binnen. De een ligt verstart op zijn zij en de andere zit volkomen verstild op zijn bips en als je niet beter zou weten, zou je denken dat ze niet meer leven. Maar uit ervaring weet ik dat ze vaak verstijfd zijn van schrik en heel voorzichtig, met een doekje, pak ik er eentje op. Het eerst nog slappe lijfje begint gelukkig fladderbewegingen te maken. Ik breng het naar buiten en zet het kleine gevederde bolletje hoog op een vensterbank, zodat onze Mauw, of een ander roofzuchtig wezen, er niet bij kan. Ik doe hetzelfde met het zusje of broertje dat inmiddels ook weer tot leven is gekomen en ook vliegbewegingen begint te maken. En dan vliegen ze voor het eerst uit. Het wonder van de natuur. Hoe mooi om mee te mogen maken.
Onze huurders van de Mulino, Yvonne en Remmo, hebben ook een bijzonder vogelmomentje: op het terras van de Mulino ontdekken ze wel een heel apart vogeltje. Het is ook verdacht tam. Yvonne gebruikt haar vogelapp om te kijken wat dit voor bijzonder vogeltje is. Deze is kort en bondig: 100% kanarie. Ik vraag het voor de zekerheid ook aan onze vogelaar en vriend Hans van Oosterhout. Ook hij meldt dat het om een kanarie gaat. Tja, ergens zit iemand nu natuurlijk te wachten bij het open raam tot ie terugkomt…
Juni
Het is begin juni en ze beginnen al met het opbrengen van de definitieve stuclaag! Hoe snel! Op 12 juni, wordt het laatste gedeelte, aan de voorzijde van ons huis, in de stuc gezet, maar, purtroppo, die avond krijgen we een enorme storm met bijgeleverde hoosbui waardoor de stuc aan die zijde voor een groot deel van de muur afstroomt over ons terras en gezellig de tuin in. De aannemer is fantastisch, ze komen meteen die avond de schade opnemen en de volgende ochtend vroeg is er een heel team dat met man en macht alles rondom het huis schoonmaakt en sopt. En dan beginnen ze gewoon weer opnieuw met stucen. Sander vindt het ook wel een beetje een geluk. Omdat aan die kant van ons huis, de noordkant, de muur altijd veel te lijden heeft door vocht, waardoor de verf altijd de neiging heeft er daar af te bladderen. Nu krijgt ons huis aan die kant als het ware een extra laag (het gedeelte wat na de regenbui is blijven zitten plus de nieuwe laag). Ieder nadeel ….
).
Het is 22 juni en ruim voor de deadline dus worden de steigers weggehaald. Hoe heerlijk: in plaats van tegen planken aan te kijken, kunnen we weer naar buiten kijken. En wat is het fijn licht in huis. De komende maanden zal ons huis verder worden afgebouwd. Zo komen er twee pergola’s en in het najaar zullen onze nieuwe ramen geplaatst worden. Deze kunnen van binnenuit gemonteerd worden, waardoor de steigers dus niet nodig zijn. Op dit moment worden de buitenkranen en de buitenverlichting teruggeplaatst. Veel gaat met hulp van onze plaatselijke ijzersmid: Paolo. In cappoti (het isolatiemateriaal dat onze muren bedekt) kan niet zomaar geboord worden. Voor de wastafels en buitenkranen wordt bijvoorbeeld een special ijzeren constructie gemaakt die op de grond rust. Leuk om te vermelden, de witte wasbak verhuisde van onze vrienden Pieter en Inke op Texel (een cadeau) naar ons huis aan de Kerkstraat, vervolgens naar ons huis op de Regentesselaan in Baarn en nu ‘hangt’ ie in Italie. Het terugplaatsen van de buitenkranen is precies goed getimed, want hebben we tot nu toe iedere week 1 tot 2 dagen goed regen, beginnen nu de zomerse temperaturen ook hier hun intrede te doen en wordt het weer tijd om handmatig bomen en planten water te geven. Maar wat een verschil met vorig jaar, toen het vanaf het begin van het jaar zo droog en warm was en we rond deze tijd al maanden iedere avond water moesten geven. Nu is Pian del Nasso zelfs in juli nog groen en kabbelen de riviertjes nog. Siamo fortunati.
Ondertussen werkt Sander hard door in de Rusticò. Hij tegelt vloeren, maakt vensterbanken, installeert de keuken, schildert, maakt de houten balken schoon en zet ze in de was, kit muren en maakt ook de tuin netjes van een bouwplaats naar een aangelegde tuin. Ik ben echt heel trots op hem. En wat is het spannend, want we hebben een scadenza: 8 juli arriveren de eerste gasten voor de Rusticò…. (aiuto). Maar het wordt een plaatje, vinden wij. Ondertussen probeer ik zoveel mogelijk te zorgen dat alles op Pian del Nasso reilt en zeilt. Maai de tuin, schilder de schuttingen, zorg voor onze gasten en zorg dat alle spullen op tijd besteld en geleverd worden en de administratieve rompslomp erom heen. Heel fijn om dat straks weer samen te kunnen doen.
Juli
Het uur U nadert. We hebben nog een week te gaan voordat de gasten van de Rustico arriveren. Wat een stress, want de binnendeuren zijn veel te laat geleverd en nu moeten ze nog gemonteerd. Het laatste wat je wilt, is dat de gasten arriveren en er nog geen deuren in, met name, de badkamers zijn. Het plan was oorspronkelijk dat Sander de deuren zelf zou monteren, maar de muren en kozijnen zijn zodanig scheef dat hij zich er niet aan waagt en hulp van onze deurenspecialist inroept. Die laat ons weten, dat hij doet wat hij kan om een gaatje voor ons te vinden. Maar ondertussen weten we dus niet of dat gaat lukken… (mama, mia wat een stress). Maandag 3 juli krijgen we het verlossende nieuws: ze komen woensdag! Normaal kost het plaatsen van een deur volgens de deurspecialist ongeveer 20 minuten, maar met deze 3 deuren is hij uiteindelijk bijna de hele dag bezig (de muren zijn niet alleen scheef, maar op sommige plekken ook krom: hoe Rustico wil je het hebben.. en heel verstandig dat Sander zich er niet aan heeft gewaagd). We zijn meer dan opgelucht als de deuren hangen. Jeeeeh! Na een jaar verbouwen, kunnen we de Rustico gaan inrichten! Nadia zal morgen aan het einde van de dag met consorten komen om ons te helpen verhuizen. Dat is geen overdreven luxe: onze hal en serre staan tot vol met dozen en meubelen en die mogen we allemaal de heuvel opgedragen. Maar het loopt anders…
Op donderdagmiddag 6 juli, de verhuisdag (2 dagen voor de oplevering), begint het te stormen, te hozen en ongelooflijk te hagelen. Binnen een halfuur valt er 20 cm water. Zo plotseling als deze storm opkomt, zo plotseling is hij ook weer weg. De ravage die hij heeft achtergelaten però is aanzienlijk. Zo zitten er bijvoorbeeld gaten in onze tuinkussenbox, omdat de hagel er dwars doorheen is gegaan. De tuin, het zwembad, het terras eromheen is volledig groen, want bedekt met bladeren die van de bomen zijn gewaaid. Ik bid altijd om een groen Pian del Nasso (nou: be careful what you wish for …). Er ligt modder over de paden en rondom de Rustico is het een waterballet (de Rustico zelf is droog gebleven gelukkig: de ultieme test). En we hebben mega-geluk, want in de omliggende dorpen en feitelijk van Turijn tot aan de kust zijn hele gebieden, waaronder ook het beroemde wijngebied!, veel erger getroffen. Hebben wij hagelstenen formaat kauwgombal, op meerdere plekken vallen hagelstenen variërend van formaat pingpong-bal tot tennisbal aan toe die, zoals in Cortemilia, zeer destructief blijken voor auto’s, maar ook voor vb. zonnepanelen. Enfin, werk aan de winkel, mouwen opstropen om Pian del Nasso weer toonbaar te krijgen en vooral ook de Rusticò. We hebben een dag minder en extra werk. Het betekent dat we vandaag niet kunnen verhuizen, want onmogelijk in die modderbende. Ik wil net onze gasten in de Mulino appen hoe het met ze gaat na de storm, als ze er al aan komen. Gelukkig blijkt alles goed te gaan met hun en met de Mulino; alleen wat water op het terras (enorm opgelucht om te horen) en zo lief: ze willen ons helpen! Wouter roept meteen of we een bladblazer hebben en gaat aan de gang rond het zwembad en op het pad tussen de Mulino en het zwembad. Hij biedt ook aan om de volgende dag te helpen alvast de grote meubelen naar de Rusticò te verhuizen. We kunnen wel zeggen dat we het zonder hun hulp niet op tijd gered hadden… Zaterdag 8 juli, precies 3 minuten voordat de gasten arriveren, is de Rusticò gereed.
Rustico anno 2023: we made it!
12 februari 2023
In plaats van ons op te maken voor de lunch bij onze buren Franca en Giampiero op 1e Kerstdag heeft Sander een stevige griep. We kunnen niets anders doen dan ons afmelden. Ook omdat onze andere buren Olga en Carlo van ver boven de tachtig erbij zijn en die willen we uiteraard niet aansteken. Ik krijg al nachtmerries over de enorme hoeveelheid eten die onze buren met zoveel zorg hebben bereid en waar ze nu mee blijven zitten. Maar niets blijkt minder waar…. Rond lunchtijd wordt er aangebeld. Voor de deur staat Giampiero met een schaal vol ‘anti-pasti’ zoals vitello tonnato, torta di verdura en bruchetta. Daar zit zelfs tafeldecoratie in de vorm van twee hulstplantjes bij en ook nog zelfgebakken naamkaartjes! Hoe attent wil je het hebben. En noem het gerust ‘running lunch’, want er volgen met tussenpozen meer gangen; Giampiero brengt een schaal vol dampende ‘primi’ betaande uit lasagne en pasta met fungi en later volgt het hoofdgerecht, ‘il secondo’ met verschillende soorten vlees, groenten en gebakken aardappeltjes. En allemaal met de auto hè, want ze wonen ruim een kilometer van ons vandaan. Tenslotte krijgen we aan het einde van de middag een ‘dolce’ in de vorm van een grand dessert van onder andere notentaart, chocoladepudding en allerlei petitfourtjes. Wie heeft er nou zo’n luxe Kerstlunch aan huis. En lekker! Zo lief, zo hartverwarmend! Dankbaar voor onze lieve buren.
Terwijl ik dit blog aan het schrijven ben, is Sander onderweg naar Nederland. Eigenlijk zouden we met z’n viertjes gaan. Maar omdat we van onze gasten zoveel positieve feed-back ontvangen over het slaapcomfort in de Mulino en Cascina, willen wij daar in de Rustico niet aan onder doen. Dat betekent een reis naar onze Nederlandse leverancier voor extra topdeks en beddengoed. En dat maakt het onmogelijk voor mij en onze Berners mee te reizen, want dat past eenvoudig niet. En zo komt het dat ik me vanochtend op deze koude winterdag (- 7 graden) prinsheerlijk ‘solo’ in onze zonnige warme serre nestel met een kopje koffie en Dasti en Noor aan mijn voeten, genietend van dat prachtige uitzicht over onze velden. Met de winterzon buiten is de zomer al in huis.
Zolang Sander en ik in Italië komen hebben we ons verbaasd over de stapels spullen die je hier veel rondom de huizen ziet liggen. Maar veel aparter vinden we het fenomeen dat hier zoveel leegstaande huizen staan en dan ook geregeld met alle huisraad, van-hun-betovergrootouders-zo-lijkt-het, er nog in. Zelf beschikken wij ook over zo’n huis (zeg gerust ruïne) ‘Flavio’ met de meubels en tafelkleedjes nog zichtbaar. Dat is in Nederland, zeker met de huidige woningcrisis, volkomen ondenkbaar. Maar nu, met de verbouwing van de Rustico, is wat ons betreft een tip van de sluier opgelicht. Het blijkt hier namelijk een vermogen te kosten om grofvuil netjes volgens de regels af te voeren. Je kunt voor het bedrag van het afvoeren van bouwpuin voor een gemiddeld huis gerust een kleine nieuwe auto aanschaffen. Of, zoals Nadia mij weet te vertellen, kost het in Italie bijna meer om een zak cement af te voeren dan om diezelfde zak aan te schaffen. Tja, dan ga je wel wat anders naar al die stapels bewaarde spullen kijken, daar zie je dan ineens vooral bergen besparingen in. Uiteraard hebben Sander en ik, rasechte Nederlanders als we zijn (of is dat ‘woke’ om te schrijven?), alles netjes volgens de regels laten afvoeren.”s Lands wijs, ’s lands eer. ‘Maar we moeten wel even lichtelijk bijkomen van deze onverwachte schromelijke budgetoverschrijving.
Na het afvoeren van het bouwafval volgt de opbouwfase van de Rustico die gepaard gaat met indrukwekkende sjouwsessies de heuvel op. Zo transporteert manlief in etappes 60 pakken vloertegels van 25 kilo omhoog. Respect! En dan moet ie ze ook nog gaan leggen. Dat laatste is een typisch Pippi L.-gevalletje van ‘ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’. Het is daarentegen zeker niet de eerste keer dat hij vloeren legt en ik heb er dan ook meer dan vertrouwen in. Met het naar boven brengen van plavuizen zijn we er overigens niet, want o.a. alle keuken-/badkamerapparatuur en de nieuwe meubels zullen nog volgen. Het zal een continue proces blijven, want is het seizoen eenmaal gestart, dan zullen er ook heel wat linnenpakketten heen-en-weer gaan. Het goede nieuws is; alle kilo’s die we er hier in Italie aan heerlijks aan kunnen eten, lopen we er zeker ook weer vanaf.
In de buurt hebben we een prachtig natuurpark ‘Parco Adelasia’ ontdekt met verschillende korte en lange wandelroutes. Bij de ingang van het park bevindt zich een berghut annex restaurant, Cascina Miera (www.cascinamiera.it), te voet bereikbaar (1 km, 10 min) waar je je wandeling heerlijk culinair kunt beginnen of afsluiten. Het park kun je ook te ontdekken per paardenrug. Iedere zondag worden er, op afspraak (contactgegevens zijn bij ons bekend), onder begeleiding paardrijtochten georganiseerd. Zeker de moeite van het bezoeken waard.
Voor degenen die het leuk vinden om meer tips uit de omgeving of foto’s van Pian del Nasso te ontvangen, zijn we ook te volgen op Instagram: https://www.instagram.com/p/CohQcMQMNW0/?igshid=MDJmNzVkMjY=
December 2022
Begin december valt er een dik pak sneeuw. Het geeft die toch al unieke stilte hier iets magisch: we bevinden ons in een waar winter wonderland. Het is koud, dat wel, vannacht was het -8. Maar met de thermostaat op een best aardige 17 graden en met de houtkachel aan hebben we het toch aangenaam warm. Het geknetter van het vuur en het uitzicht op die prachtige witte wereld maakt dat we ons helemaal in kerstsfeer bevinden.
Het blijkt een traditie, in elk geval in onze vallei, dat in de voorloop naar Kerst buren elkaar cadeautjes brengen. Inmiddels hebben we hier een hele stapel cadeautjes liggen (ook uit Holland) die we Kerstavond gaan openmaken.
We gaan natuurlijk zelf ook op pad om cadeautjes te kopen en rond te brengen. Zo staan we deze week in een bloemenwinkel in Cairo Montenotte. Het staat er tjokvol kerststukken en -planten. Bewegen is feitelijk onmogelijk zonder iets om te stoten of ergens op te gaan staan. Achter ons verschijnt een wachtrij tot buiten aan toe. Wij hebben geluk met maar een klant voor ons. De eigenaresse laat zich – als een ware Italiaanse – niet van haar (kerst-)stuk afbrengen. Ze neemt alle tijd om haar klant te adviseren, duikt af en toe onder de toonbank om een mooi lint uit te zoeken en beantwoordt op de speaker (ook erg Italiaans!) tussendoor telefoontjes. Wij wachten rustig af; piano, piano; het is Italië. Maar ineens verschijnt daar la madre, ver in de tachtig, maar duidelijk vief genoeg om dochterlief te assisteren. Ze wenkt enthousiast naar ons en wij overhandigen haar de door ons uitgezochte Amaryllisbol. Een passend cadeau, denken wij, want de buren waar het voor bestemd is, gebruiken alleen natuurlijke producten (dus kerstukken met plastic ballen of een enorme kersttaart met ongezonde ingrediënten zijn bij hen niet aan het juiste adres). De Amaryllisbol wordt vakkundig door la madre ingepakt in mooi kerstpapier. Dochterlief die heel geconcentreerd bezig leek met het kerststuk voor haar klant, blijkt toch oog te hebben voor wat er naast haar gebeurt. Het resulteert erin dat ze op een moment ‘onze’ Amaryllisbol uit handen van haar moeder neemt met de woorden: “scusami mamma, maar dit zijn Nederlanders en die zijn een veelvoud aan bloemen en groen gewend, dit kan echt niet”. Wij roepen nog “is prachtig zo, niets meer aan doen” maar onze bol is al uitgepakt en verdwijnt langzaam tussen de kersttakken die ze met een lijmpistool aan de bol vastzet. Ze plakt er ook nog dennenappels op en tenslotte spuit ze het inmiddels reusachtige kerststuk in met een alles-behalve-natuurlijke kerstspray! … Sander en ik kijken elkaar aan, we prijzen moeder en dochter uitbundig; “siete artiste” en haasten ons naar het tuincentrum voor bloembolletjes voor de bovenburen. Het kerststuk staat inmiddels op tafel bij onze andere buren.
Met Kerst in zicht, nadert vanzelfsprekend ook het einde van het jaar. Een moment om terug te kijken naar wat er allemaal gebeurd en gerealiseerd is. In januari hadden we gezinsuitbreiding met Berner Sennenpup Noor. Een zoektocht van 1,5 jaar. Nooit eerder wilden we twee honden, maar hier met al die ruimte en ook het feit dat onze Dasti een jaartje ouder wordt (we moeten er niet aan denken om geen hond te hebben) doet ons besluiten om op zoek te gaan naar een pup. En wat een feest is het met die twee. Dasti moest wel even slikken, het was niet meteen liefde op de eerste snuit, maar inmiddels is er niets zo heerlijk als ‘un abbraccio insieme’.
Het mooie seizoen dat al vroeg in april startte met (terugkerende) gasten en ook met een komen en gaan van familie en vrienden. Het is geweldig om deze mooie, bijzondere plek met anderen te mogen delen en iedereen zo zichtbaar te zien genieten van wat is.
Heel blij zijn we dat we dit jaar eindelijk met de verbouwing van de Rustico kunnen beginnen en vanaf volgende jaar als volwaardig derde vakantiewoning aan ons assortiment kunnen toevoegen. Drie tot vier man zijn sinds september non-stop aan het werk en met resultaat; het nieuwe dak zit erop, de muren zijn gerestaureerd in piëtra, de loodgieter heeft de nieuwe leidingen aangelegd en ook de elektriciteit is grotendeels gereed. We bevinden ons nu in de afbouwfase: binnen wordt er gestukt en dan, zodra de nieuwe ramen geplaatst zijn, kan er getegeld worden. Het wordt een plaatje en dat in combinatie met die unieke plek op Pian del Nasso; op een heuvel met uitzicht over de omringende velden, belooft de Rustico onze gasten onvergetelijke vakantiemomenten te gaan bezorgen.
We zijn super trots en blij dat we afgelopen maand eindelijk onze nieuwe website, www.piandelnasso.com, hebben kunnen lanceren met meer gebruikersgemak bij het reserveren, een uitgebreide beschrijving en weergave met actuele foto’s van de inrichting van onze vakantiewoningen en veel informatie over de natuur en wat er allemaal op en in de buurt van Pian del Nasso te doen is.
Deze Kerst zijn we samen met onze buren Gino, Carlo en Olga weer uitgenodigd door onze lieve buren Franca & Gianpiero voor een heerlijke kerstlunch. Dat wordt daarna weer dagen vasten. Wij wensen iedereen vanaf Pian del Nasso een heel mooie en gezellige kerst toe en een geweldig nieuw jaar! Tot in 2023!
2 oktober 2022
Om ons agriturismo verder te realiseren gaan we in maart op weg om onze, vorige jaar, bestelde lavendel te bewonderen. Er zijn vele wegen die naar Rome leiden en dat geldt blijkbaar ook voor onze tuinkwekerij. De prachtige, door onze navigatie aangegeven, route met magnifieke vergezichten gaat ineens over van een behoorlijke ‘abbastanza‘ geplaveide weg in een soortement van bospad vol kraters en keien waar onze auto maar net overheen kan rijden en, ter bevordering van het survival-gehalte, gaat de weg fascinerend steil omlaag. Omkeren op dit smalle bospad is onmogelijk. Het doet me realiseren dat, had ik me destijds op de Titanic bevonden, ik waarschijnlijk als eerste in een reddingssloep was gesprongen, want ik bevind me ineens, a-sociaal genoeg, buiten de auto en ga merkbaar te voet verder, terwijl ik Sander ondertussen gewoon in z’n eentje laat doorploeteren. Het is dan ook alleen dankzij hem en zijn zeer goede stuurmanskunst dat hij en de auto na een half uur! kreukloos de gewone weg bereiken. En ja, zo’n avontuur is ook de charme van Italie!
Bij de kwekerij in Camerana horen we dat onze lavendelplantjes niet zijn aangeslagen. Het betekent dit jaar geen zicht op wuivende lavendelvelden. De reis is, però, niet voor niets; we kunnen wel een variëteit aan mooie bomen en struiken aanschaffen. De uitspraak van mijn opa “morgen weet je waar het goed voor is” blijkt maar weer als deze zomer een van de droogste en heetste zomers in eeuwen is en eenderde deel van onze wel-geplante lavendel het niet overleeft (stel dat we wel duizenden lavendel hadden geplant…), terwijl van de nieuw-aangeplante bomen ze het, op 1 na, allemaal redden. Ze vertonen, net als de oudere bomen, zelfs een overdadige dracht aan bloemen en fruit. De lavendel die de zomer wel overleeft, levert gelukkigerwijs in verhouding veel op. Na al het knip- en plukwerk houden we nog twee ruime houten manden over met lavendel. De manden zijn aan de onderkant van gaas, zodat de geplukte lavendel goed kan drogen alvorens ik ze straks in zakjes doe. Tijdens de terugreis vanaf de lavendelkwekerij blijkt er overigens (wederom op advies van de navigatie) ineens een hele geciviliseerde route vanaf de kwekerij te bestaan, gewoon simpel over comfortabele geasfalteerde wegen en ook met mooie vergezichten.
Dankzij hulp van goede vriend Leo lukt het Sander alle nieuwe bomen en struiken in april in de grond te zetten. Het is ongelooflijk leuk om te zien wat een aantrekkingskracht de nieuwe aanplant heeft op vogels en vlinders. In de tuin rondom ons huis is het, door de vele extra schuilplaatsen, een grote happy gathering geworden van kwikstaartjes, mezen, roodborstjes en af en toe horen we zelfs musjes. Volgens onze vriend Hans van Oosterhout, de bekende vlinderaar en vogelaar, is de grote verscheidenheid aan vlinders en insecten per lavendel op Pian del Nasso uniek. Natuurlijk horen we het vrolijke gezoem van de bijen en zien we vlinders op-en-neer fladderen. Maar welke inwoners die parallele wereld huisvest en voedt is ons onbekend. Speciaal voor de natuurliefhebbers onder ons heeft Hans een beschrijving en fotocollectie gemaakt (een paar zie je hieronder), die straks terug te vinden is op onze nieuwe website. Een aantal foto’s is uitgebracht op canvasdoek en hangen nu in onze vakantiehuizen. En nog leuker: de afbeeldingen zijn hier ook ‘live’ in de tuin te bewonderen.
In juni start de verbouwing van onze Rustico! Met hier en daar wat oponthoud door kleine ‘dettagli‘ zoals een vergunning die toch niet helemaal rond blijkt en ‘Ferragosto‘ de vakantiemaand in Italie, waardoor alle werk stil ligt, is sinds september de verbouwing in volle gang. Komende week komt het nieuwe dak erop en hopen we geheel volgens Nederlandse traditie ‘Pannenbier’ te vieren zodra het hoogste punt wordt bereikt. Het heeft bij tijd en wijle iets van onze verbouwing destijds van ons huis in de Kerkstraat in Baarn (vrienden en familie herinneren het zich vast nog). Er bleef alleen een voorgevel staan en Sander en zijn vader bikte duizenden bakstenen af zodat ze, compleet met snijvoeg, weer een huis uit 1860 waardig werden en dat is ook zoals het nu met de Rustico gaat. Het is afgebroken tot aan de gevel, en nu wordt het in de oude luister hersteld door het stuc eraf te bikken en te herstellen in ‘piètra‘. Wij zeggen: “wordt vervolgd” en “keep you posted”!
In het najaar breekt ook de tijd van de beroemde ‘tartufo‘ aan! Om Pian del Nasso treffen we dan ook heel wat scharrelende truffelzoekers met hond aan. Kijken ze eerst nog wat verschrikt als ze ons met honden aan zien komen wandelen (de concurrentie is hier letterlijk moordend), gaat het al snel over op enige meewarrigheid omdat die van ons dan wel een grote aaibaarheidsfactor bezitten, maar bar weinig speurinstinct (lees: leg een stukje worst voor hun neus en ze hebben niets in de gaten. Ze doen het ook heel goed in de auto van NL naar IT met een zak hondenvoer naast zich. Verder dan het gebruik als kussen voor hun hoofd gaat het niet). Van ons dus weinig concurrentie te vrezen.
Ter ere van de truffel vinden in de regio veel culinaire feesten plaats. Zo is er het jaarlijkse ‘La Festa del Tartufo di Millesimo’. In het centrum van het mooie stadje Millesimo, ook bekend van Ristorante Pantarei Cucina (daar waren we van de zomer overigens met met Sander zijn ouders, die ons heel bijzonder weer met een bezoek vereerden), worden de straten gevuld met kraampjes met allerlei locale producten met als hoofdthema natuurlijk truffel, maar ook met allerlei andere producten zoals honing, kaas, salami etc. . Natuurlijk mag je overal proeven. Het is heel gezellig en in de tijd dat Sander en ik hier nog gewoon op vakantie waren in de Mulino kwamen we er altijd! Een aanrader. Aan ons lijstje kunnen we inmiddels nog een een goed restaurant toevoegen: Madonna della neve in Cessole. Het bevindt zich in de bergen met een prachtig uitzicht over de wijnvelden. De keuken is beroemd om de Piemontese keuken, de uitstekende wijnkaart en om de ravioli die geserveerd wordt in linnen servetten; http://www.ristorantemadonnadellaneve.it
24 december 2021
Met plezier en met trots kijken we terug op het afgelopen jaar. Wat is er veel gebeurd en wat is er al veel gerealiseerd. We hoeven alleen maar te kijken naar onze tuin en de nieuwe bomen, naar ons huis dat, sinds deze week, binnen helemaal af is, naar de Cascina die we dit jaar konden verbouwen en opnieuw inrichten, naar de velden die omgeploegd zijn en klaar liggen om in het voorjaar beplant te worden met lavendel, naar alle ‘normale’ regelzaken, stuk voor stuk een uitdaging in het Italiaans, maar toch maar gelukt, naar de nieuwe vrienden en buren die wij hier hebben mogen leren kennen en ‘verstaan’. Maar vooral en bovenal kijkend naar de vele vrienden en familie die we zichtbaar hebben mogen zien genieten van en op Pian del Nasso, met als grootste verrassing de ouders van Sander.
We hadden het nooit durven dromen gezien hun gezondheid gecombineerd met de uitdagende omstandigheden van deze tijd. Maar dankzij de hulp en bereidheid van Sander zijn Oom Bert en tante Miep om ze te brengen, arriveren Joke en Hans in september op Pian del Nasso. Een meer dan bijzonder moment gevolgd door een onvergetelijke tijd. Het in het echt kunnen laten zien en ervaren van Pian del Nasso (onmogelijk via een foto of film), de vele uitstapjes (naar ‘Fabio’ van Ristorante Braia, ‘de dametjes’ van Della Posta, naar Celle Ligure aan de Middelandse zee en lunchen bij Pitosfore en het bezoeken van omliggende stadjes) het was voor alle partijen genieten. En arriveerde Hans met wandelstok, al snel wierp hij die van zich af om – alsof het de normaalste zaak van de wereld was – met mij en Dasti het veld over te wandelen naar de rivier. Op een gegeven moment was Hans zelfs zoek toen hij, bleek achteraf, op ontdekkingstocht was naar de Rustico! (op een steile heuvel!). Zo leuk om te zien en om zowel Joke en Hans te zien stralen. Voor herhaling vatbaar, maar dit bezoek kan ons allen niet meer worden afgepakt!
Voor het nieuwe jaar liggen er natuurlijk alweer veel nieuwe plannen op tafel. Het planten van de lavendel in het voorjaar, het lanceren van onze nieuwe website, maar ook de verbouwing van de Rustico en het isoleren van de buitenkant van ons huis. Die plannen liggen er al langer, zijn ietwat vertraagd, niet door ‘Italiaanse toestanden’ maar door het door COVID mondiale gebrek aan materialen, waardoor onze aannemer niet kan beginnen. Maar zoals altijd zal het precies op het juiste moment goed komen, speriamo, dus we houden de moed erin. Wat zou het niettemin fijn zijn als dat eenmaal gereed is, dan kunnen we eindelijk ons huis aan de buitenkant in de verf zetten en het zal ook heel wat graden en ‘pelletzakken’ schelen.
Deze Kerst zitten wij er in elk geval warmpjes bij. Gisteren arriveren hier vier pallets met (bijna 300) zakken voor onze kachel. Natuurlijk hadden we al eerder een voorraad laten aanrukken, met in onze gedachte de strenge winter van vorige jaar, maar onze wellustige kachel kent in dit niet-zo-geweldig-geisoleerde-huis geen grenzen en we zagen onze voorraad per dag slinken. Enfin, zoals altijd, ging het weer precies goed. En volgens Sander word je van deze zakken drie keer warm: als je ze naar de schuur sjouwt, als je ze naar de kachel sjouwt en als ze zich dan finalmente in de kachel bevinden.
Vanaf Pian del Nasso wensen wij iedereen een hele fijne ontspannen Kerst toe en een mooi en gezond 2022!
27 september 2021
Deze maand verbleven Marjan en haar man Willem-Jan in onze Mulino. Marjan geeft creatieve schrijfcursussen en -workshops. Zo hebben wij haar ook een paar jaar geleden leren kennen. Haar aanbod om een gastblog over haar ervaringen op Pian del Nasso te schrijven, sloegen wij natuurlijk niet af, want hoe leuk is het om Pian del Nasso te ‘zien’ en te ‘horen’ door de ogen en oren van onze gasten!
Gastblog: een week op Pian del Nasso (Marjan Leunissen, http://www.schrijfcreaties.nl)
Na meer dan anderhalf jaar uitstel door alle Coronamaatbeperkingen gaan we nu echt een week naar Pian del Nasso. Eind mei begon de voorpret al toen we een week huizen gingen kijken in Piemonte. Tijdens een kort bezoek hebben Sander en Corine ons al op hun prachtige landgoed rondgeleid, en daarna konden we helemaal niet meer wachten. De hele zomer hebben we de tijd vooruit gekeken.
Zaterdag
Onze vakantie is woensdag al begonnen met een paar dagen luieren aan het strand van San Remo. Het is al rond vijven als we, na nog even ruim ingeslagen te hebben bij de Superstore van de Conad in Cairo Montenotte op Pian del Nasso arriveren. Na een warm welkom door Sander, Corine en Dasti, installeren we ons in de Mulino. ’s Avonds zien we tijdens het eten onder de ‘portica’ een nieuwsgierige jonge hinde op het veld rondscharrelen. Na het invallen van de schemer, zo rond acht uur, vult de lucht zich al gauw met allerhande natuurgeluiden. Om negen uur is echt donker en vergapen we ons aan een heldere hemel met duizenden sterren. Er is hier totaal geen lichtvervuiling. Met mijn verrekijker ontdek ik tal van sterrenwolken.
Zondag
Door het heerlijke bed en de frisse nacht hebben we heel diep geslapen. De ramen op de slaapkamer kunnen door de horren de hele nacht open blijven; we hebben geen mug gezien. Na het ontbijt besluiten we een rondje over het landgoed te wandelen. Pian del Nasso is zo’n 8 ha groot en bestaat uit velden, die van het voorjaar tot in de vroege zomer kleurrijk versierd zijn met wilde bloemen, waaronder de wilde orchidee, bos, Calanchi ( dat zijn glooiende grijze rotsformaties) en twee beken. Het is deze zomer extreem droog, het heeft al twee maanden niet geregend. De meeste bloemen zijn inmiddels uitgebloeid of niet bestand tegen de droogte. Het gras ligt gemaaid opgerold in grote, nationaal getinte rollen op het land. ’s Middags nemen we een verfrissende duik in het grote zwembad. Na een half uurtje baantjes trekken genieten we van de rust ( we hebben het zwembad voor onszelf) en de warme najaarszon. ’s Avonds eten we weer lekker buiten. Als de contouren van het bos opgaan in het donker horen we de klaaglijke roep van de bosuilen.
Maandag
Alweer een prachtige, heldere dag met zon . Vandaag willen we een wandeling gaan maken in het Natuurpark Piana Crixia. We starten bij het ‘busstation’ een kilometer lopen vanaf Pian del Nasso en kiezen voor route 4 met een lengte van bijna vier kilometer. Algauw zijn we blij dat we niet voor route 5 ( bijna acht km) hebben gekozen want in die vier kilometer overbruggen we ruim 150 meter hoogteverschil. Maar de beloning is groot: halverwege hebben we de mooiste vergezichten over het park. Ik kan het niet laten om nog een boodschap in het fijne gruis van de Calanchi te schrijven met mijn gevonden kastanje houten stok. Tijdens onze wandeling komen we niemand tegen, alleen een nieuwsgierige ezel. ’s Avonds maken we kennis met de zevenslaper, een eekhoornachtige muis, die onder de dakpannen rommelt en zo nu en dan over de balken boven de ‘portica’ loopt om vervolgens in de bomen te springen en in het bos te verdwijnen.
Dinsdag
Omdat we gisteren zo genoten hebben van de pure natuur en de complete rust gaan we nog een wandelroute uitproberen. Dit keer kiezen we route nummer 2 omdat we ook een bezoek willen brengen aan een agriturismo (Verdita) aan de andere kant van het park. In het voorjaar hebben we met de eigenaren gesproken omdat ze het wilden verkopen. Inmiddels is het verkocht (niet aan ons) en zijn we toch een beetje nieuwsgierig om te bekijken wat we ‘misgelopen’ hebben. Het duurt even voor we het beginpunt (dat volgens ons aan de Via Giberta ligt) van deze route vinden. Uiteindelijk parkeren we onze auto maar op de parkeerplaats zo’n 250 meter verderop bij Pontevecchio. Onderweg verdwalen we een paar keer omdat de aanwijzingen niet eenduidig zijn en het pad een klein stukje overlapt met route 1. Met Google maps en een slim horloge komen we na een lange klimpartij van ongeveer 170 hoogte meters toch bij Verdita terecht. Op de terugweg vinden we de route heel gemakkelijk terug en loopt het pad vrijwel de hele tijd naar beneden. Ook vandaag komen we helemaal niemand tegen, wel horen we een groene specht en genieten we nogmaals van het uitzicht op het prachtige heuvellandschap, met onder andere de toren van Merana ‘Torre san Fermo’. Weer terug bij de Mulino genieten we van een uitgebreide lunch en vallen op de ligbedden in de schaduw in slaap.
’s Avonds rijden we naar ristorante La Braia in Cairo Montenotte en laten we ons verwennen door de bijzondere eigenaar Fabio. Het eten is fantastisch ( kies vooral het gerecht dat Corine en Sander aanraden op hun lijst) en de huiswijn, een Barbero d’Asti van Ad Maiora (2020), is gevaarlijk lekker. Zeker als je daarna nog door het pikkedonker over kronkelige weggetjes (SP9 en de SP33) terug gaat rijden, zoals wij. Je kunt namelijk ook over de ‘snelweg’ SP29 naar Pian del Nasso rijden. Maar dan zie je niet wat wij onderweg zien: zes reeën en een wilde boskat!
Woensdag
Vandaag gaan we naar Loazzolo om onze favoriete rode wijn ‘Le Grive’ te kopen bij de biologische wijnboerderij Forteto della Luja. Dit idyllische plekje ligt op zo’n drie kwartier rijden van Pian del Nasso waarbij je de laatste tien minuten (vanaf Bubbio) over een heel smal kronkelig weggetje rijdt waarbij je na iedere bocht weer een compleet ander uitzicht hebt. Forteto della Luja heeft een WWF predicaat gekregen omdat er maar liefst 21 soorten wilde orchideeën tussen de wijnranken bloeien. Een zeldzaam fenomeen én een teken dat de grond waarop de wijnranken groeien van uitzonderlijk goede kwaliteit is. Na het inladen van twee dozen wijn vervolgen we onze weg naar Alba, een klein karakteristiek stadje 33 kilometer naar het westen. Onderweg stuiten we op een net aangereden das die midden op de weg ligt. Bij nadere inspectie blijkt hij al dood te zijn en om te voorkomen dat hij nogmaals wordt overreden slepen we hem naar de berm. Hij is indrukwekkend groot en zwaar! Ik heb nog nooit een das van zo dichtbij gezien, laat staan aangeraakt. Een beetje bedrukt rijden we verder. In Alba is het rustig op straat, het is lunchtijd en de meeste winkels gaan hier tussen twaalf en half vier dicht. We eten heerlijk op het grote plein: ravioli met zwarte truffel! Als ik naar het toilet loop, kom ik langs een indrukwekkende wijnverzameling, Le Grive ligt er ook tussen. Goede tent, denk ik.
Donderdag
Omdat Pian del Nasso op een klein uurtje van het strand ligt, besluiten we nog een dagje zee mee te pakken. Het zou de beste dag van de week worden, maar het is om tien uur nog steeds een beetje bewolkt. We rijden naar Savona om een paar kilometer ten zuiden daarvan bij Albissola Marina een plekje op het strand te zoeken. Je kunt hier gemakkelijk parkeren voor weinig geld en loopt zo het strand op met allerlei strandtenten met bedjes en voorzieningen. De zee is hier vrij snel diep, dus je kunt er heerlijk zwemmen. We besluiten een bedje te huren bij Mirage Beach Club, met een zwembad, restaurant en gelegenheid om te douchen. We schrikken wel een beetje van de prijs: €50 voor twee bedjes…. In San Remo lagen we voor €15 de hele dag op het strand! De eigenaar zegt dat het overal even duur is. Dat zal wel, denken we bij onszelf, maar we hebben geen zin om verder te zoeken. ’s Middags gaan we het stadje Savona in om nog wat lekkere dingen te kopen om mee naar huis te nemen. Het valt ons op dat de mentaliteit in deze stad anders is dan op het platteland van Ligurië en Piemonte waar we de Italianen bijzonder vriendelijk en toegankelijk vinden. Ook de winkeltjes vallen ons wat tegen dus we rijden snel weer terug naar ons groene paradijsje in Piana Crixia. ’s Avonds proberen we met de app ‘Birdwatch’ de vogels die we horen te determineren, maar dat valt nog niet mee met al die vrolijk tsjirpende krekels op de achtergrond. Wel komt er een reetje op bezoek die een paar meter van onze ‘portica’ in het beekje aan een boompje knabbelt.
Vrijdag
Onze laatste dag voor vertrek! Via de eigenaresse van Verdita hebben we het telefoonnummer van de beste truffelzoeker van de regio gekregen: Roberto Milani. Met hem gaan we vandaag op truffeljacht. De regio staat erom bekend dat er veel (goede!) witte en zwarte truffels te vinden zijn (ook op Pian del Nasso). Door de droogte en warme zomer is er weinig kans om wat te vinden, vertelt Roberto, maar dat weerhoudt ons er niet van om toch met hem, zijn dochter en twee truffelhonden op pad te gaan. We vertrekken vanuit Merana, op ongeveer 10 minuten rijden van Pian del Nasso, en wandelen anderhalf uur door de velden en bossen. Twee keer vinden de honden een truffel. Zwarte in ons geval, die door de weersomstandigheden helaas niet geschikt zijn voor consumptie. Het vinden van truffels is echt een momentum, legt Roberto uit. Alles moet kloppen: vocht, wind en lokale omstandigheden (zoals bepaalde boomsoorten bij elkaar en de samenstelling van de grond). Soms zijn ze maar een paar minuten te ruiken voor te honden en moet je dus precies op het juiste moment op de juiste plek zijn. Dit leidt ertoe dat er een enorme concurrentie is onder truffeljagers en dat een aantal van hen er regelmatig middenin de nacht op uit gaat op zoek naar geheime locaties waarvan ze vermoeden dat er truffels te vinden zijn. De beste tijd om naar truffels te zoeken start begin oktober.
Zaterdag
Met spijt in ons hart pakken we de auto in om huiswaarts te gaan. Uitgezwaaid door Sander en Corine rijden we op advies van Sander door de grote Sint Bernard tunnel/pas (via Aosta) naar Zwitserland in plaats van door de Gotthard tunnel om vervolgens door Duitsland naar Nederland te gaan. Een prachtige en superrustige route dwars door de alpen. Hebben we ook deze laatste dag toch nog een vakantiegevoel!
Marjan Leunissen